Ο Τόμας Έντελμαν γεννήθηκε στη Γερμανία περισσότερα από 25 χρόνια μετά την ήττα του Χίτλερ από τις συμμαχικές δυνάμεις.
Ωστόσο μόλις πέρυσι ο 49χρονος επιχειρηματίας επικοινώνησε με μια συνταξιούχο δασκάλα στο Ισραήλ προκειμένου να απολογηθεί για τις πράξεις του παππού που ποτέ δεν γνώρισε.
Μεγαλώνοντας, ο Έντελμαν είχε ακούσει φήμες για την οικογενειακή επιχείρηση και υποψιαζόταν ότι οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες της ήταν Εβραίοι που είχαν να αναγκαστεί να την πουλήσουν στον πατέρα του πατέρα του, Βίλχελμ.
Χρόνια μετά, πατέρας δύο παιδιών, ο Τόμας άρχισε να σκαλίζει το γενεαλογικό του δέντρο. Έτσι βρήκε ναζιστικά φορολογικά αρχεία που επιβεβαίωναν ότι ο Εβραίος ιδιοκτήτης –Μπέντζαμιν Χάιντελμπέργκερ- αναγκάστηκε να πουλήσει το κατάστημά του με σιδηρά εργαλεία στο Μπαντ Μέργκενχάιμ της νότιας Γερμανίας το 1938, στο πλαίσιο των οδηγιών των αντισημιτικών νόμων της Νυρεμβέργης.
Οι συγκεκριμένοι νόμοι απέκλειαν τους Εβραίους από τη γερμανική οικονομία νομιμοποιώντας την κατάσχεση της περιουσίας τους.
Ο Έντελμαν είχε αναφέρει αυτήν την μεταφορά σε έναν πωλητή από το MyHeritage, έναν ιστότοπο που σε βοηθάει να «χτίσεις» το οικογενειακό σου δέντρο, στον οποίο είχε τηλεφωνήσει για να συζητήσουν τα της συνδρομής του.
Εντυπωσιασμένος, ο πωλητής διηγήθηκε την ιστορία στην ερευνητική ομάδα της εταιρείας.
Δύο εβδομάδες αργότερα, ο Έντελμαν έλαβε ένα τηλεφώνημα από το My Heritage. Είχαν εντοπίσει δύο σημαντικά αρχεία. Το πιστοποιητικό πολιτογράφησης του Χάιντελμπεργκ το 1942 από το British Mandatory Palestine, και την ταφόπλακά του δίπλα στη γυναίκα του, την Έμμα, στο βόρειο Ισραήλ. Επιπλέον, είχαν ανακαλύψει ότι οι Χάιντελμπεργκ είχαν μία εγγονή που βρισκόταν εν ζωή.
Η Χάνα Έχρενράιχ, μία 83χρονη συνταξιούχος δασκάλα, γνώριζε τα πάντα για το μαγαζί που κατέληξε να γίνει γνωστό ως Γουίλι Έντελμαν. Πολύ περισσότερο καθώς μία ασπρόμαυρη φωτογραφία του –με το όνομα του που είχε ακόμη επί των ημερών του παππού της- κοσμεί ακόμη τους τοίχους του σπιτιού της στο Ισραήλ.
Σκαλίζοντας το παρελθόν
Ο Έντελμαν, ο οποίος είχε χάσει επαφή με τον πατέρα του όταν οι γονείς του χώρισαν στις αρχές του 1970, γνώριζε λίγα πράγματα για την οικογενειακή ιστορία του πατέρα του και δεν είχε καμία σχέση με την επικερδή αλυσίδα λιανικής που είχε ανθίσει από εκείνο το σιδεράδικο.
Αν και το ίδιο το κατάστημα δεν υπάρχει πια, η οικογένεια του Έντελμαν έχει ακόμη στην ιδιοκτησία της το κτήριο καθώς και πολλά ακόμη ακίνητα στην πόλη. Ο ίδιος, ωστόσο, δεν έχει καθόλου μερίδιο στην εταιρεία.
Ο Έντελμν έστειλε ένα γράμμα στην Έχρενράιχ στα αγγλικά μέσω του MyHeritage –χωρίς να γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα μεγάλωσε μιλώντας γερμανικά.
Έγραψε: «Θεωρώ πως αν η οικογένειά μου συνέβαλε στην αδικία που βίωσαν οι παππούδες σου, είναι καθήκον μας να το λάβουμε υπόψη και να αναλάβουμε την ευθύνη τουλάχιστον του να έρθουμε σε επαφή μαζί σου, να σε ακούσουμε και να μάθουμε. Ως μέλος της οικογένειας Έντλεμαν θέλω να κάνω το πρώτο βήμα και να σε ακούσω. Κατανοώ ότι ίσως να μην δεις κανένα προσωπικό όφελος στο να συζητήσεις μαζί μου. Αλλά, για εμάς, το να καταλάβω και να μπορέσω να διδάξω στα παιδιά μου και πιθανώς άλλα μέλη της οικογένειας για τον αντίκτυπο συγκεκριμένων ιστορικών αποφάσεων, ίσως να τους βοηθήσει να πάρουν καλύτερες αποφάσεις στις ζωές τους», συνέχισε.
«Αυτή τη στιγμή, το πολιτικό κλίμα στη χώρα μας είναι δηλητηριασμένο. Ένας νέος αντισημιτισμός ανεβαίνει. Θέλω να εξασφαλίσω ότι τουλάχιστον η οικογένειά μου δεν θα είναι ξανά υπεύθυνη για άδικες συμπεριφορές σε βάρος άλλων, αλλά θα υψώσει το ανάστημά της υπέρ των αδύναμων», έγραψε ο 49χρονος Γερμανός.
Ένα συγκινητικό τηλεφώνημα
Μόλις έλαβε το γράμμα του, η Έχρενράιχ συμφώνησε να τον συναντήσει και μερικές εβδομάδες αργότερα το ζευγάρι πέρασε 90 λεπτά συζητώντας στο τηλέφωνο για το παρελθόν των οικογένειών τους, στα γερμανικά.
«Ήταν μία πολύ καλή συζήτηση» είπε η Έχρενράιχ στο CNNi. «Ο Τόμας ήθελε να μάθει πώς ήμαστε. Του είπα ότι ήμασταν χαρούμενοι, ότι είχαμε μια καλή ζωή».
Η Έχρενράιχ είπε στον Έντελμαν ότι ο Μπέντζαμιν Χάιντελράιχ και η σύζυγός του, Έμα – οι παππούδες της από την πλευρά του πατέρα της- χρησιμοποίησαν τα χρήματα που πήρε από την αναγκαστική αγορά του καταστήματος για να καταφύγουν στην Παλαιστίνη το 1938, μόλις λίγες εβδομάδες πριν τα τρομακτικά γεγονότα της Νύχτας των Κρυστάλλων, του κύματος των βίαιων αντι-εβραϊκών πογκρόμ που πραγματοποιήθηκαν στις 9 και 10 Νοεμβρίου.
Οι γονείς της Έχρενράιχ είχαν φτάσει στο Ισραήλ νωρίτερα και η ίδια γεννήθηκε εκεί το 1937. Δυστυχώς, οι γονείς της μητέρας της παρέμειναν στη Γερμανία και πέθαναν υπό το ναζιστικό καθεστώς.
«Είχε συγκινηθεί πολύ και είπε ότι χάρηκε πολύ που άκουσε την ιστορία από την πλευρά μου, σχεδόν έκλαιγε», θυμάται.
Καλύτερα απ’ ό,τι περίμενε
Η Έχρενράιχ, που είχε στενή σχέση με τον παππού της, διηγήθηκε τη δική της εκδοχή των γεγονότων γύρω από το κατάστημα, ανακουφίζοντας μερικούς από τους φόβους και τις υποψίες του Έντελμαν για το τι συνέβη.
Διαβάστε περισσότερα στο Cnn.gr
