«Η έκθεση Πριν και Μετά το 1821 είναι εδώ, είναι μεγάλη, είναι υπέροχη και σας περιμένει να την επισκεφθείτε μόλις ανοίξουν τα μουσεία».
Με αυτά τα λόγια η Ειρήνη Γερουλάνου έκλεισε τη βιντεοσκοπημένη παρουσίαση της μεγάλης έκθεσης που διοργάνωσε το μουσείο για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση από το αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς.
Τόσο η πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου όσο και οι επιμελητές της έκθεσης, οι ιστορικοί Τάσος Σακελλαρόπουλος και Μαρία Δημητριάδου, επιχείρησαν να προσδώσουν έναν πανηγυρικό τόνο παρουσιάζοντας τη διάρθρωση της έκθεσης, που καλύπτει τις αίθουσες και στα τρία επίπεδα του κτιρίου, αποτελώντας το μεγαλύτερο εκθεσιακό γεγονός στην ιστορία του Μουσείου Μπενάκη.
Η έκθεση
Τα περισσότερα από 1.200 αντικείμενα και οι 1.218 σελίδες του καταλόγου παρουσιάζουν εκατό χρόνια ιστορίας του νεότερου ελληνισμού, από το 1770 μέχρι το 1870. Πρόκειται για την εκατονταετία που ξεκινά με την ηθική και οικονομική προετοιμασία της απελευθέρωσης των Ελλήνων, κορυφώνεται με την Επανάσταση του 1821 και ολοκληρώνεται με τις πρώτες δεκαετίες της λειτουργίας και της ανάπτυξης του ελληνικού κράτους.
Μέσα από σπάνια έργα τέχνης και από ξεχωριστά τεκμήρια της κάθε εποχής, οι τρεις ενότητες της έκθεσης και τα κεφάλαια του καταλόγου συνθέτουν ένα γοητευτικό ταξίδι ιστορίας και τέχνης, ένα ταξίδι που τα βήματά του εξηγούν γιατί αυτή η τόσο πλούσια εκατονταετία εξακολουθεί να μας συγκινεί τόσο έντονα, έστω και μετά από διακόσια χρόνια. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Άγγελου Δεληβορριά και του Μαρίνου Γερουλάνου, δύο ανθρώπους που, καθένας με τον τρόπο του, συνδέονται όχι μόνο με την ιστορία αλλά και με αυτό που είναι σήμερα, και αυτό που θα είναι στο μέλλον, το Μουσείο Μπενάκη.
Ο κατάλογος
Ο μνημειώδης κατάλογος 1821 Πριν και Μετά: Έλληνες και Ελλάδα, Επανάσταση και Κράτος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εκδόσεις των τελευταίων χρόνων για τη νεότερη Ελλάδα. Πολυτελή τεκμήρια και ίχνη της καθημερινότητας από την προεπαναστατική περίοδο, κειμήλια πολέμου από τα χρόνια της Επανάστασης, αλλά και γραπτές μαρτυρίες της κάθε είδους διοίκησης των Ελλήνων, μαζί με έργα αστικής και λαϊκής τέχνης των πρώτων δεκαετιών του νέου κράτους συνδυάζονται με έργα τέχνης του 19ου, 20ού και 21ου αιώνα που μαρτυρούν τον απόηχο και την πρόσληψη της Επανάστασης. Μαζί με τα έργα των συνδιοργανωτριών τραπεζών (Τράπεζα της Ελλάδος, Εθνική, Alpha Bank) και άλλων οργανισμών και συλλεκτών, παρουσιάζονται οι πλούσιες συλλογές που συγκέντρωσε ο Αντώνης Μπενάκης στο Μουσείο και προσέφερε στο ελληνικό έθνος. Δημιουργούν όλα μαζί μια σύνθεση που αποτυπώνει το παρελθόν των Νεοελλήνων και αναδεικνύει τους λόγους της ύπαρξης, την ανθεκτικότητα και την πορεία του νεότερου ελληνισμού.