Φάκελος τερματοφύλακες: Οι κορυφαίοι και οι τρύπες

Ας ξεκινήσουμε εξηγώντας κάποια πράγματα. Η ανάλυση των τερματοφυλάκων και των αμυντικών είναι δύσκολη υπόθεση. Είναι γνωστός ο κανόνας των analytics που λέει οτι “δεν πρέπει να κρίνεις αμυντικούς από τον όγκο της δουλειάς που κάνουν στο γήπεδο”. Με λίγα λόγια, στην επίθεση και στο κέντρο μετράει η ποσότητα, αλλά στην άμυνα όχι.

Δεν μπορείς να αξιολογήσεις αμυντικούς ανάλογα με τις απομακρύνσεις από την περιοχή, γιατί τότε κορυφαίοι θα είναι πάντα αυτοί που παίζουν σε ομάδες που παλεύουν για τη σωτηρία. Αυτοί αμύνονται περισσότερο, αυτοί θα έχουν περισσότερες απομακρύνσεις, τάκλιν, κτλ.

Το ίδιο ισχύει και για τους τερματοφύλακας. Πάντα τις περισσότερες αποκρούσεις τις έχουν αυτοί που παίζουν σε μικρές ομάδες.

Η αξιολόγηση αυτών που φορούν γάντια δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά πλέον είμαστε σε θέση να την κάνουμε. Η Opta συνεργάζεται με το SPORT24 για την στατιστική κάλυψη της Super League Interwetten και έχουμε στα χέρια μας λεπτομερή στοιχεία, που μας επιτρέπουν όχι μόνο να αναλύσουμε, αλλά και να το κάνουμε σε βάθος, με έναν τρόπο που δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στο ελληνικό ποδόσφαιρο.

Θα δούμε τις επιδόσεις των τερματοφυλάκων στην περσινή σεζόν, σε πολύ μεγάλο δείγμα αγώνων. Θέσαμε βέβαια και ένα όριο λεπτών συμμετοχής, αφού εξετάσαμε μόνο όσους έχουν παίξει από δέκα ματς και πάνω, με μίνιμουμ 900 αγωνιστικά λεπτά. Γι’αυτό και απουσιάζει πχ ο Τσιντώτας, αφού είχε μόνο 727 λεπτά συμμετοχής.

Πάμε να δούμε τι βρήκαμε.

Ο ΣΑ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΟΥΣΕΩΝ

Η πρώτη ματιά αφορά το ποσοστό των αποκρούσεων. Δεν κοιτάμε το σύνολο των επεμβάσεων, δεν κοιτάμε τα γκολ που δέχθηκαν, ούτε τις “καθαρές εστίες”, γιατί σε αυτά παίζει ρόλο η συνολική αμυντική λειτουργία της ομάδας. Στο γράφημα βλέπετε πόσα σουτ απ’αυτά που πάνε στα τέρμα έβγαλε πέρυσι κάθε τερματοφύλακας.

Η κάθετη μπλε διακεκομμένη γραμμή είναι ο μέσος όρος, ώστε με μια ματιά να βλέπετε ποιοι τον ξεπέρασαν και ποιοι ήταν κάτω από το μέτριο. Απόλυτος κυρίαρχος στην κορυφή ο Ζοσέ Σα, που έβγαλε το 82.4% των τελικών που πήγαν προς την εστία του Ολυμπιακού. Πίσω του ο Θεοδωρόπουλος της Λαμίας και ο Κότνικ του Πανιώνιου, που τα πήγαν καλά απέναντι σε μεγάλο όγκο τελικών.

Διούδης και Μπάρκας ήταν οι καλύτεροι από τους τερματοφύλακες των μεγάλων ομάδων πίσω από τον Σα, ο Άμπαντ συνέχισε την παράδοση της Ξάνθης και επέστρεψε στην Ισπανία, ενώ ο Ζίβκοβιτς είχε συνολικά καλύτερη παρουσία από τον Πασχαλάκη στον ΠΑΟΚ.

Αξιοσημείωτη η μέτρια επίδοση του Κρίστινσον, που πήγε στον Ολυμπιακό και πέρυσι είχε το 4ο χειρότερο ποσοστό του πρωταθλήματος. Στον πάτο, ο Έμαν που μέσα στη σεζόν πήρε τη θέση του Κουέστα και έγραψε ιστορία, αφού δεν έπιασε ούτε τις μισές τελικές που πήγαν προς την εστία του Άρη. Και αυτό το 42.4% δεν είναι καν η χειρότερη επίδοση του Αυστριακού, έχει και πιο κάτω.

ΟΙ ΔΥΟ MR. 100% ΣΤΑ ΣΟΥΤ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΙ Ο ΓΟΥΑΛΙ

Πάμε να εμβαθύνουμε λίγο και να χωρίσουμε τις τελικές σύμφωνα με τα όρια της περιοχής. Ξεκινάμε με τη ματιά στις επιδόσεις των τερματοφυλάκων στα σουτ που έγιναν εκτός περιοχής.

Όχι, δεν έχει γίνει κάποιο λάθος. Και ο Θεοδωρόπουλος και ο Παπαδόπουλος έβγαλαν την περσινή σεζόν χωρίς να νικηθούν από  σουτ εκτός περιοχής. Ο τερματοφύλακας της Λαμίας είχε 22/22 στα σουτ εκτός περιοχής που πήγαν στην εστία του, ενώ και ο κίπερ του Αστέρα κατάφερε να μη νικηθεί και μάλιστα σε διπλάσιο αριθμό μακρινών σουτ, αφού είχε 44/44.

Ο Κνετ και ο Μαντάς είχαν τις επόμενες επιδόσεις, αν και ο τερματοφύλακας του Ατρόμητου αντιμετώπισε μόνο 15 μακρινά σουτ. Ο Σα είναι ψηλά και εδώ, ενώ Ζίβκοβιτς – Πασχαλάκης ήταν μαζί, λίγο πάνω από τον Μπάρκα.

Ο Διούδης ήταν λίγο κάτω από τον μέσο όρο, Κουέστα και Κρίστινσον πολύ χαμηλά, ενώ ο Έμαν δεν πήρε πάλι την τελευταία θέση γιατί τον έσωσε ο Γουάλι: πήρε τη θέση του Σωτηρίου για δέκα ματς κάτω από τα γκολπόστ του ΟΦΗ και έσωσε μόνο το 71.4% των μακρινών σουτ που πήγαν στην εστία του.

ΠΑΛΙ ΠΡΩΤΟΣ Ο ΣΑ, ΚΑΤΑΠΟΝΤΙΣΜΟΣ ΠΑΣΧΑΛΑΚΗ, ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΕΜΑΝ

Και μέσα στην περιοχή τι γίνεται με τα σουτ και τις κεφαλιές που πάνε στην εστία; Οι απαντήσεις στο επόμενο γράφημα, που αλλάζει δραματικά τα πράγματα για αρκετούς τερματοφύλακες.

Απόλυτος κυρίαρχος ο Σα, με 72.2%, πολύ μακριά από τον 2ο Κότνικ. Ακολουθούν Κουέστα και Διούδης, ενώ την πεντάδα συμπληρώνει ο Θεοδωρόπουλος, που βρίσκεται πάλι ψηλά. Ο Ζίβκοβιτς αφήνει μίλια πίσω του τον Πασχαλάκη, που είναι τρίτος από το τέλος με το κάκιστο 50%, ενώ ο Παπαδόπουλος του 100% στα μακρινά σουτ πέφτει πολύ κάτω από τον μέσο όρο όταν μιλάμε για τελικές εντός περιοχής.

Ο Κρίστινσον είναι και εδώ αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, αλλά τα βλέμματα τραβάει πάλι ο Έμαν. Ο Αυστριακός έπαιξε 1.034 λεπτά αντί του Κουέστα και δεν κατάφερε να βγάλει ούτε μία στις τρεις τελικές που πήγαν προς την εστία του Άρη, είχε το τραγικό 29.2%.

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

Αφήνουμε πίσω μας τα ποσοστά στις επεμβάσεις, για να ρίξουμε την πιο αναλυτική ματιά. Εδώ θέλουμε την προσοχή σας, γιατί θα δείτε όλο το ζουμί.

Τα expected goals είναι ο κορυφαίος τρόπος αξιολόγησης των ομάδων και των επιθετικών, αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τους τερματοφύλακες, για δύο λόγους.

Ο πρώτος είναι πως μετράνε όλες τις τελικές, άρα κι αυτές που μπλοκαρίστηκαν ή έφυγαν έξω από την εστία και δεν απασχόλησαν τους τερματοφύλακες. Ο δεύτερος είναι πως η αξιολόγηση της κάθε τελικής αποτυπώνει το πόσο επικίνδυνη ήταν όταν έγινε, όχι όταν κατέληξε στην εστία. Ένα σουτ εκτός περιοχής πχ μπορεί να έχει μόνο 3% πιθανότητες να γίνει γκολ, αλλά αν η μπάλα πάει στο παραθυράκι το πράγμα αλλάζει: το έργο του τερματοφύλακα είναι πραγματικά δύσκολο, παρότι το σουτ δεν είναι μεγάλη ευκαιρία.

Τα Expected Goals on Target από την Opta κάνουν αυτό ακριβώς. Αξιολογούν τις τελικές που βρήκαν εστία σύμφωνα με το πόσο επικίνδυνες ήταν για τον τερματοφύλακα. Μετράει φυσικά η απόσταση, αλλά συνοπολογίζεται η δύναμη του σουτ και η στόχευση στην εστία, αν η μπάλα πχ πήγε δυνατά στη γωνία ή αδύναμα πάνω στον τερματοφύλακα.

Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να υπολογίσουμε πόσο μεγάλη απειλή αντιμετώπισε κάθε τερματοφύλακας και πως τη διαχειρίστηκε.

ΠΟΙΟΙ ΕΦΑΓΑΝ ΛΙΓΟΤΕΡΑ/ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠ’ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ

Το επόμενο γράφημα κάνει αυτό ακριβώς. Ξέρουμε πόσο μεγάλη ήταν η απειλή που δέχθηκε κάθε παίκτης, ξέρουμε πόσα γκολ δέχθηκε, οπότε ιδού το πως τα πήγαν.

Αυτοί είναι οι τερματοφύλακες που έφαγαν λιγότερα από όσα θα “έπρεπε” κι ακολουθούν εκείνοι που έφαγαν περισσότερα.

Νάτος στην κορυφή ο Θεοδωρόπουλος. Οι επεμβάσεις του έσωσαν τη Λαμία από σχεδόν επτά γκολ παθητικό (6.7), επίδοση που του δίνει άνετα την πρώτη θέση. Από κοντά Άμπαντ και Σα, που “γλίτωσαν” 4.7 και 4.1 γκολ για Ξάνθη και Ολυμπιακό αντίστοιχα.

Ο Ζίβκοβιτς κερδίζει άνετα τη μάχη με τον Πασχαλάκη και ο Μπάρκας συμπληρώνει την πεντάδα με τους τερματοφύλακες που τελείωσαν τη σεζόν με το “παράσημο” ότι οι επεμβάσεις τους έκαναν τις ομάδες τους να δεχθούν λιγότερα γκολ απ’αυτά που θα “έπρεπε” με βάση τις τελικές που δέχθηκαν.

Ο Φερνάντεθ του Παναιτωλικού ήταν ακριβώς “ίσα βάρκα, ίσα πανιά” κι ακολουθεί η κατηφόρα. Δεν αξίζει να εστιάσει κανείς σε όσους δέχθηκαν 1-2 γκολ παραπάνω από όσα θα “έπρεπε”, γιατί μιλάμε για μικρές διαφορές, που μπορούν με 2-3 καλά ματς να αλλάξουν.

ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΗ

Από εκεί και κάτω όμως, υπάρχει πρόβλημα. Ο Μέγερι είναι πολύ πιο κάτω από τον Μαντά στον Ατρόμητο, ο Γουάλι δεν ήταν λύση για τον ΟΦΗ, ο Κρίστινσον είχε κακή σεζόν στην ΑΕΛ και με τον Άρη σηκώνεις τα χέρια ψηλά.

Οι Κίτρινοι είχαν βασικό τον 3ο χειρότερο τερματοφύλακα και έδωσαν ευκαιρίες και στον τελευταίο. Ακούγεται απίστευτο, αλλά Κουέστα και Έμαν “φρόντισαν” ώστε ο Άρης να δεχθεί 12(!) γκολ παραπάνω απ’αυτά που θα “έπρεπε” με βάση τις τελικές που βρήκαν την εστία του.

ΤΑ ΠΕΝΑΛΤΙ ΚΑΙ Η ΦΕΤΙΝΗ ΣΕΖΟΝ

Κλείνουμε με κάποιες υποσημειώσεις. Πρώτον, για τους υπολογισμούς του τελευταίου γραφήματος αφαιρέσαμε τα πέναλτι, ώστε να κρίνουμε τους τερματοφύλακες για τις αποκρούσεις τους σ’αυτά που συμβαίνουν σε κάθε ματς και όχι στην ξεχωριστή διαδικασία των πέναλτι.

Ο κακός τερματοφύλακας δεν σώζεται αν κάνει μια καλή σεζόν στα πέναλτι και ο καλός δεν χάνει κάτι από την αξία του αν δεν βγάλει κανένα από τα 2-3 πέναλτι που θα του εκτελέσουν.

Δεύτερον: οι παρελθοντικές αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές. Το δείγμα της περσινής σεζόν είναι μεγάλο, τα συμπεράσματα είναι ασφαλή. Όμως, το τι έκαναν οι τερματοφύλακες την προηγούμενη χρονιά δεν εξασφαλίζει στο 100% πως θα επαναλάβουν ακριβώς τα ίδια και φέτος. Κάποιοι θα το κάνουν, αλλά κάποιοι άλλοι είναι πιθανό να έχουν μεταπτώσεις, προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Χρειάζεται δείγμα μεγαλύτερο της μίας σεζόν για να μπορείς με βεβαιότητα να πεις “αυτός πάντα τα βγάζει κι αυτός πάντα είναι κατώτερος του μετριού”. Αυτό θα το έχουμε φέτος, αλλά μέχρι να το δούμε ρίξαμε μια ματιά σ’αυτά που μας έδειξαν οι τερματοφύλακες πέρυσι και πλέον ξέρουμε που “πατάμε”.