Οι «Χρυσές Σφαίρες» είναι βραβεία που απονέμονται κάθε χρόνο στις αρχές Ιανουαρίου (στις 28 Φεβρουαρίου το 2021 λόγω της επιδημίας του νέου κορωνοϊού) από την Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου του Χόλιγουντ (HFPA) σε ειδική τελετή στο Λος Άντζελες, για τα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά επιτεύγματα της περασμένης χρονιάς.
Είναι τα δεύτερα σε σπουδαιότητα βραβεία μετά τα Όσκαρ για τον κινηματογράφο και τα Έμμυ για την τηλεόραση και απολαμβάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης. Το 2021 θα απονεμηθούν για 78η χρονιά και η σχετική τελετή, που θα μεταδοθεί τηλεοπτικά σε περισσότερες από 160 χώρες, θα γίνει στο Χίλτον του Μπέβερλι Χιλς με οικοδέσποινες την ελληνοαμερικανίδα ηθοποιό και σεναριογράφο Τίνα Φέι και την αμερικανίδα κωμικό Έιμι Πόλερ.
Τόσο οι κινηματογραφικές όσο και τηλεοπτικές «Χρυσές Σφαίρες» δίνονται σε διάφορες κατηγορίες, όπως και στα Όσκαρ και τα Έμμυ (Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας, καλύτερου ηθοποιού, καλύτερης σειράς κ.ο.κ). Τα μέλη της Ένωσης, που είναι όλα κι όλα 93, ψηφίζουν για την κατάρτιση της βραχείας λίστας κάθε κατηγορίας και στην συνέχεια ψηφίζουν και πάλι για την ανάδειξη του νικητή κάθε κατηγορίας. Οι νικητές λαμβάνουν ένα αγαλματίδιο που αποτελείται από μια επίχρυση υδρόγειο σφαίρα τυλιγμένη με ένα κομμάτι φιλμ.
Η εκδήλωση αυτή πρωτοξεκίνησε το 1944 από την νεοσυσταθείσα Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου του Χόλιγουντ και η πρώτη απονομή έγινε στις 20 Ιανουαρίου του ίδιου χρόνου στα στούντιο της 20th Century Fox στο Λος Άντζελες. Η Ένωση συσπειρώνει στις τάξεις της αμερικανούς και αλλοδαπούς δημοσιογράφους του καλλιτεχνικού ρεπορτάζ, που εργάζονται για μέσα μαζικής ενημέρωσης, που έχουν την έδρα τους εκτός ΗΠΑ.
Μέχρι το 1955, απονέμονταν μόνο οι κινηματογραφικές «Χρυσές Σφαίρες», αλλά από την επόμενη χρονιά επεκτάθηκαν και στην τηλεόραση. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 άρχισαν να μεταδίδονται τηλεοπτικά σε παναμερικανικό επίπεδο και με την πάροδο των χρόνων, ιδίως από την αυγή του 21ου αιώνα, απέκτησαν παγκόσμια διάσταση, ώστε σήμερα να θεωρούνται ως προάγγελος κυρίως των Όσκαρ.
Η διοργάνωση δεν έχει μείνει στο απυρόβλητο, καθώς πολλές φορές έχουν εγερθεί ζητήματα αξιοπιστίας για τα βραβεία. Το 1968, για παράδειγμα, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC, το αμερικανικό ΕΣΡ), διερεύνησε την τηλεοπτική μετάδοση από το NBC και αποφάσισε ότι η HFPA είχε παραπλανήσει τους τηλεθεατές όσον αφορά τις διαδικασίες επιλογής των νικητών.
Όπως αποκαλύφθηκε οι διοργανωτές είχαν εκβιάσει σπουδαίους ηθοποιούς, ότι αν δεν έδιναν το παρών στην τελετή θα έδιναν τον βραβείο σε άλλο καλλιτέχνη. To FCC προέβη σε αυστηρή σύσταση στο NBC και το δίκτυο αποφάσισε να μην μεταδώσει την τελετή έως το 1974. Το 1982 αποκαλύφθηκε ότι ο σύζυγος της ηθοποιού Πία Ζαντόρα, που κέρδισε ένα ασήμαντο βραβείο, προσέφερε στους εκλέκτορες διάφορες εκδουλεύσεις.
Η σπουδαία ηθοποιός και τραγουδίστρια Μπάρμπαρα Στρέιζαντ κατέχει το ρεκόρ με τις περισσότερες «Χρυσές Σφαίρες» στο ενεργητικό της. Έχει κερδίσει συνολικά 12, ως ηθοποιός, συνθέτρια, παραγωγός και σκηνοθέτρια. Η Μέριλ Στριπ με κερδισμένες 9 «Χρυσές Σφαίρες» κατέχει το ρεκόρ με τις περισσότερες υποψηφιότητες, συνολικά 32.
