Βοηθάει η κατανάλωση ψαριού από τη θηλάζουσα μητέρα το βρέφος της; Τα ψάρια είναι γνωστό πια ότι αποτελούν καλή πηγή πρωτεΐνης. Έχουν γίνει διάσημα, βέβαια, για τα απαραίτητα λιπαρά οξέα Ω3 που μας προσφέρουν.
Αυτό που είναι λιγότερο διαδεδομένο είναι ότι εμφανίζουν μέγιστη περιεκτικότητα σε σύγκριση με όλα τα τρόφιμα σε βιταμίνη Β12 και D, στις οποίες τα τελευταία χρόνια το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εμφανίζει έλλειψη. Ο σίδηρος, από την άλλη πλευρά, που περιέχουν είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τα βρέφη, καθώς και το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και το ιώδιο.
Κατά την περίοδο του θηλασμού τo NHS προτείνει ως μέγιστη εβδομαδιαία κατανάλωση λιπαρού ψαριού από τη μητέρα τις 2 μερίδες των 140γρ. ψημένου ψαριού.
Επίσης οριοθετεί την κατανάλωση καρχαρία, καθώς επίσης και ξιφία σε μία μερίδα την εβδομάδα το πολύ, λόγω της υψηλής τους συγκέντρωσης σε υδράργυρο. Αφήνει πια, από την άλλη, ελεύθερη την κατανάλωση τόνου, ενώ κατά την εγκυμοσύνη έχει εβδομαδιαίο περιορισμό στα δύο φιλέτα των 140γρ. ή τις 4 κονσέρβες των 140γρ.
Τα Αμερικανικά κέντρα ελέγχου και πρόληψης ασθενειών (CDC) συστήνουν 227-340 gr/εβδομάδα από ποικιλία ψαριού κ θαλασσινών κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και το θηλασμό.
Βέβαια, πάντα με προσοχή οι επιλογές των ειδών να είναι σοφές, έτσι ώστε τα πλεονεκτήματα να υπερέχουν των μειονεκτημάτων από τα χημικά που μπορεί να βρεθούν μέσα στα ψάρια λόγω της επιμόλυνσης των υδάτων.
Το USDA μας ενημερώνει ότι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα εναποθέτουν υδράργυρο στα ποτάμια και τις θάλασσες. Τα βακτήρια του νερού το μετατρέπουν σε μεθυλυδράργυρο, τον οποίο εν συνεχεία καταναλώνουν τα ψάρια και σε υψηλή κατανάλωση τα καθιστά επικίνδυνα ακόμα και αφού μαγειρευτούν.
Έρευνα του 2016, από τον Marques και τους συνεργάτες του (1), απέδειξε καθυστέρηση της νευρολογικής ανάπτυξης παιδιών στον Αμαζόνιο που εκτίθενται σε αιθυλικό υδράργυρο μέσω εμβολίων και σε μεθυλικό υδράργυρο μέσω των ψαριών. Αυτό μπορεί να ελεγχθεί με εμβόλια που δεν περιέχουν Thimerosal (ένωση Υδραργύρου) και με κατανάλωση ψαριών χαμηλής περιεκτικότητας σε υδράργυρο.
Βάσει μετρήσεων έχει βρεθεί ότι τα μεγάλα ψάρια είναι πιθανότερο να περιέχουν μεγαλύτερα ποσά υδραργύρου λόγω του ότι τρέφονται από μικρότερα.
Ο κονσερβοποιημένος λευκός τόνος καλό είναι να αποφεύγεται. Συνιστώμενες επιλογές, χαμηλής περιεκτικότητας σε υδράργυρο, αποτελούν ο σολομός, η γλώσσα, η πέστροφα, ο μπακαλιάρος και το γατόψαρο.
Στις μέρες μας, η σχέση μεταξύ κατανάλωσης ψαριού και υγείας θηλάζοντος βρέφους διερευνάται αρκετά.
Μέχρι στιγμής τα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση θαλασσινών από τη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και κατά τη διάρκεια του θηλασμού, έχει θετικό αντίκτυπο στη νοητική ανάπτυξη του βρέφους.
Το 2016 ο Marques και οι συνεργάτες του (2) δε βρήκαν καμία διαφορά στη νευρολογική ανάπτυξη των βρεφών από τα διαφορετικά επίπεδα υδραργύρου στα διαφορετικά περιβάλλοντα γέννησης, παρά μόνο στη ρευστή συλλογιστική (fluid reasoning).
Στην άλλη τους μελέτη την ίδια χρονιά (3) ο θηλασμός δε φάνηκε μεν να επηρεάζει το δείκτη νοητικής ανάπτυξης ή τον ψυχοκινητικό δείκτη, παρόλα αυτά η εκπαίδευση της μητέρας και η κατανάλωση ψαριού φάνηκε να έχει ιδιαίτερα θετική επίδραση στην ανάπτυξη του βρέφους νοητικά και ψυχοκινητικά.
Η έρευνά τους με κάποιους επιπλέον συνεργάτες το 2019 (4) κατέληξε σε κάτι πιο ενθαρρυντικό. Η κατανάλωση ψαριού και θαλασσινών κατά τον αποκλειστικό θηλασμό βρεφών στον Αμαζόνιο φάνηκε ότι βελτίωσε τη νοητική εξέλιξη, το δείκτη λεκτικής νοημοσύνης, καθώς και εκείνον της μη λεκτικής, την οπτική-χωροταξική επεξεργασία καθώς και ελάχιστα την ηλικία ομιλίας. Γενικότερα ψυχοκινητικά δε φάνηκε να επηρεάζει ιδιαίτερα, μα υπήρχε ξεκάθαρη βελτίωση των δεικτών νοημοσύνης.
Το 2019 ήρθε στο φως ακόμα μια έρευνα να συμφωνήσει με την προλαλήσασα και να προσθέσει και κάτι. Ήταν εκείνη της Klingberg και των συνεργατών της από τη Σουηδία (5), η οποία διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ψαριού κατά τη διάρκεια του θηλασμού, καθώς και το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας βοηθάει σημαντικά στην πνευματική, αλλά και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη. Επίσης φάνηκε ότι η εισαγωγή ψαριού στην βρεφική διατροφή πριν από την 43η εβδομάδα χαμήλωνε τον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος.
Μέχρι στιγμής δεν έχουμε συναντήσει κάποια έρευνα που να ασχολήθηκε με τη σωματική ανάπτυξη των παιδιών ανάλογα με την κατανάλωση ψαριού.
Το 2018 ερευνήθηκε στον Ανατολικό Αμαζόνιο από τους Cunha και συνεργάτες (6) η επίδραση κατανάλωσης ψαριού της θηλάζουσας μητέρας στο ύψος και το βάρος του παιδιού. Φάνηκε όμως ότι η κατανάλωση ψαριού καθαυτή δεν έχει επίδραση στη σωματομετρική ανάπτυξη του βρέφους.
Λίγο διαφορετική πληροφορία μας δίνει η έρευνα του 2019 από τον Øien και τους συνεργάτες του (7). Η κατανάλωση ψαριού τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κατά τον πρώτο χρόνο ζωής από το ίδιο το βρέφος συνδέθηκε με 28-34% μείωση των πιθανοτήτων τρέχοντος εκζέματος , άσθματος και ρόγχου στην ηλικία των 6 ετών. Υποστηρίζει, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει μείωση των αλλεργιών από την κατανάλωση ψαριού ή ιχθυελαίων από τη μητέρα, αλλά η μέγιστη προστασία επιτυγχάνεται από την ένταξη του ψαριού στη διατροφή του βρέφους πριν κλείσει το χρόνο.
Συμπερασματικά, όσο τα όρια κατανάλωσης ψαριών πλούσιων σε υδράργυρο γίνονται σεβαστά και ο υδράργυρος δεν προστίθεται στα εμβόλια, η κατανάλωση ψαριών και από τη μητέρα κατά την περίοδο του θηλασμού, αλλά και από το ίδιο το βρέφος μόλις κλείσει τον πρώτο χρόνο της ζωής του, είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για την υγεία του, αλλά και τη νοητική και ψυχοκινητική ανάπτυξή του.
Βιβλιογραφία
- Marques R. C , Abreu L., Bernardi J. V E, Dórea J.G., Neurodevelopment of Amazonian children exposed to ethylmercury (from Thimerosal in vaccines) and methylmercury (from fish), Environ Res. 2016 Aug;149:259-265. doi: 10.1016/j.envres.2015.12.022.
- Marques R.C., Bernardi J.V.E., Cunha M.P.L., Dórea J.G. Impact of organic mercury exposure and home delivery on neurodevelopment of Amazonian children. Int. J. Hyg Environ. Health. 2016;220:1. doi: 10.1016/j.ijheh.2016.05.002.
- Marques R.C., Abreu L., Bernardi J.V.E., Dórea J.G. Traditional living in the Amazon: extended breastfeeding, fish consumption, mercury exposure, and neurodevelopment. Ann. Hum. Biol. 2016;220:1–34. doi: 10.1080/03014460.2016.1189962.
- Marques R. C, .Dórea G, Cunha M.P.L, .Bello T.C.S, .Bernardi J. V.E, Malm O., Data relating to maternal fish consumption, methylmercury exposure, and early child neurodevelopment in the traditional living of Western Amazonians, Data in Brief Volume 25, August 2019, 104153
- Klingberg, Brekke H. K., Ludvigsson J., Introduction of fish and other foods during infancy and risk of asthma in the All Babies In Southeast Sweden cohort study, Eur J Pediatr, 2019 Mar 2019 Mar. ;178(3):395-402, doi: 10.1007/s00431-018-03312-5. .
- Cunha M.P.L., Marques R.C., Dórea J.G. Influence of maternal fish intake on the anthropometric indices of children in the Western Amazon. Nutrients. 2018;10:1146. doi: 10.3390/nu10091146.
- Øien, Schjelvaag A. , Storrø O., Johnsen R., Simpson M. R. Fish Consumption at One Year of Age Reduces the Risk of Eczema, Asthma and Wheeze at Six Years of Age, Nutrients. 2019 Aug 21;11(9):1969. doi: 10.3390/nu11091969.
- National Health Service: https://www.nhs.uk/
- Centers for Disease Control and Prevention: https://www.cdc.gov/
