Στις 7 Νοεμβρίου 1917 (25 Οκτωβρίου με το παλιό ημερολόγιο) ξεκινούσε στην Πετρούπολη το 2ο συνέδριο των σοβιέτ, με τον Λένιν να το μετατρέπει σε επαναστατικό αγώνα και να αλλάζει μέσω αυτού την παγκόσμια γεωγραφία
Ως τον Δεκέμβριο του 1917, η εξουσία είχε περάσει στα σοβιέτ, όπου οι μπολσεβίκοι πλειοψηφούσαν κάτω από την ηγεσία του Λένιν χτίζοντας τις βάσεις της Σοβιετικής Ένωσης.
Η ρωσική επανάσταση του 1917 ήταν ένα από τα πιο εκρηκτικά πολιτικά γεγονότα του εικοστού αιώνα. Η βίαιη επανάσταση σήμανε το τέλος της δυναστείας των Ρομάνοφ και αιώνες ρωσικής αυτοκρατορικής κυριαρχίας. Κατά τη διάρκεια της ρωσικής επανάστασης, οι Μπολσεβίκοι, υπό την ηγεσία του αριστερού επαναστάτη Βλαντιμίρ Λένιν, κατέλαβαν την εξουσία και κατέστρεψαν την παράδοση της τσαρικής κυριαρχίας. Οι Μπολσεβίκοι θα γίνουν αργότερα το Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης.
Ήδη στις 30 Αυγούστου 1880 ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι έγραψε στο “Ημερολόγιο ενός συγγραφέα“: “Έχω κάποιο προαίσθημα, πως ο “κύβος ερρίφθη”. Ίσως το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών να γίνει πολύ νωρίτερα από ό,τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί και στους πιο άγριους εφιάλτες του. Φοβερά συμπτώματα παρουσιάζονται. Ίσως να είναι κιόλας αρκετή για να προκαλέσει την αρχική δόνηση η προαιώνια, αφύσικη κατάσταση, που επικρατεί στα ευρωπαϊκά κράτη. Πώς θα μπορούσε, μα την αλήθεια, να χαρακτηριστεί φυσική μια κατάσταση ριζωμένη από αιώνες στο παμπάλαιο και το τεχνητό; Δεν μπορεί πια ένα μέρος από την ανθρωπότητα να κρατάει σκλαβωμένη όλη την υπόλοιπη. Ενώ τώρα αυτόν ίσα-ίσα το σκοπό εκπληρώνουν όλοι οι θεσμοί, που από καιρό έπαψαν να είναι χριστιανικοί, στην Ευρώπη, που κατάντησε ολότελα ειδωλολατρική… Η αφύσικη αυτή κατάσταση πραγμάτων και τα άλυτα αυτά πολιτικά προβλήματα -γνωστά στον καθένα, ας σημειωθεί- δεν είναι δυνατόν παρά να οδηγήσουν σ` ένα τεράστιο, τελειωτικό πόλεμο με τη συμμετοχή όλων, που θα ξεσπάσει σε τούτον τον αιώνα, μα ίσως ακόμα και σε τούτη τη δεκαετία…”.
Η βιομηχανική επανάσταση είχε ως καίριο και κύριο αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας νέας τάξης, των εργατών, οι οποίοι όχι μόνο δεν είχαν την παραμικρή ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής, αλλά και ο ρόλος που έπαιζαν σ` όλη την παραγωγική διαδικασία ήταν καθαρά μηχανιστικός. Διαμορφώθηκε το προλεταριάτο, που σ`αντίθεση όμως με την αστική τάξη της Γαλλικής Επανάστασης, δεν άργησε να συνειδητοποιήσει τη θέση του και τη δύναμή του. Η τόσο επίμονα διακηρυγμένη ανθρώπινη ελευθερία και ο σεβασμός της αξιοπρέπειας του ατόμου κατά το 1789 κατάντησαν φληναφήματα εφόσον δεν παρεχόταν η υλική δυνατότητα στον καθένα να τα πραγματοποιήσει.
Ο ρόλος του κεφαλαίου, αλλά και η θέση της εργατικής τάξης μελετήθηκαν επιστημονικά από τους Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς, που δεν περιορίστηκαν σε αφηρημένες επιστημονικές μελέτες αλλά, ως καινούριοι Διαφωτιστές, άνοιξαν το δρόμο που οδηγεί στην πρακτική εφαρμογή της έλλειψης των κοινωνικών αντιθέσεων, στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, με μια λέξη στον κομμουνισμό. Η αστική τάξη, αφού εξασφάλισε λίγο ή πολύ όσα αγωνίστηκε να πετύχει το 1789, κατάντησε να συνεργάζεται με τα υπολείμματα της φεουδαρχίας, που είχε μεταβληθεί σε πεφωτισμένη, συνταγματική μοναρχία. Η μαρξιστική διδασκαλία της σήψης του καπιταλιστικού συστήματος μέσα από τις ίδιες του τις αντιθέσεις συμπληρώθηκε από τη μεγάλη προσφορά στο μαρξιστικό οικοδόμημα του Βλαδίμηρου Λένιν, ο οποίος υποστήριξε στο κείμενό του “Το σύνθημα για τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης” και “Το στρατιωτικό πρόγραμμα της προλεταριακής επανάστασης” τη θεωρία, σύμφωνα με την οποία η επικράτηση του σοσιαλισμού είναι προσωρινά μόνο δυνατή σε μία μόνο, ξεχωριστή, καπιταλιστική χώρα.
Η Ρωσική Επανάσταση υπήρξε το φυσιολογικό αποτέλεσμα των κοινωνικών όρων που επέβαλαν στη Ρωσία ο Μέγας Πέτρος και η Αικατερίνη Β΄, του απολυταρχικού τσαρικού καθεστώτος, της αποσύνθεσης της αριστοκρατίας και του θεσμού της δουλοπαροικίας. Οι κοινωνικές αντιθέσεις κορυφώθηκαν ήδη από το 1825, όταν ξέσπασε η εξέγερση των δεκεμβριστών, οι αρχηγοί της οποίας (Πέστελ και Ριλέεφ) θανατώθηκαν. Οι ιδέες του Σεν-Σιμόν, του Φουριέ, του Χέρτσεν άρχισαν να επηρεάσουν τη ρωσική διανόηση (Πετρασέφσκι, Τσερνισέφσκι, Ντομπρολιούμποφ) και σιγά σιγά ιδρύθηκαν διάφορες μυστικές οργανώσεις, ορισμένες από τις οποίες ανέπτυξαν τρομοκρατική δράση, με δολοφονίες πολιτικών προσώπων, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου Β΄ το 1881.
Τον Ιούλιο ο Λβοφ παραιτήθηκε και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Κέρενσκι, που προκήρυξε εκλογές για το Νοέμβρη. Στο μεταξύ ο στρατιωτικός διοικητής της Αγίας Πετρούπολης, Κορνίλοφ, επωφελήθηκε τόσο από τα στασιαστικά στρατιωτικά κινήματα του Ιουλίου, όσο και από την πολιτική χρεοκοπία του Κερένσκι και θέλησε να επιβάλει στρατιωτική δικτατορία. Το πραξικόπημα απέτυχε ολοκληρωτικά, κυρίως με τη συμβολή των οπλισμένων εργατικών μαζών κι έτσι η επανάσταση πέτυχε τη πρώτη της αποφασιστική νίκη. Το μέτωπο κατέρρεε, οι αγρότες οργανωμένοι επιτίθενται κατά των γαιοκτημόνων και στα σοβιέτ κυριαρχούσαν πλέον οι μπολσεβίκοι. Στις 25 Σεπτεμβρίου ο Τρότσκι εκλέχτηκε πρόεδρος του σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης, ενώ στις 7 Οκτωβρίου ο Λένιν έφτασε κρυφά στην Αγία Πετρούπολη για να αναλάβει τη διεύθυνση της ένοπλης εξέγερσης. Στην ιστορική συνεδρίαση της 10 Οκτωβρίου της κεντρικής επιτροπής του Μπολσεβικικού κόμματος έγινε δεκτή η πρόταση του Λένιν για ένοπλη εξέγερση, με ψήφους 10 υπέρ και 2 (Ζινόβιεφ, Κάμενεφ) κατά.
Στις 24 Οκτωβρίου ξέσπασε πλέον η μεγάλη επανάσταση. Το πρωί η κυβέρνηση απαγόρευσε την κυκλοφορία του κεντρικού οργάνου των μπολσεβίκων “Ραμπότσι Πουτ” κι έστειλε θωρακισμένα αυτοκίνητα στο τυπογραφείο και στα γραφεία σύνταξης της εφημερίδας. Οι κόκκινοι φρουροί όμως και οι επαναστατημένοι στρατιώτες απέκρουσαν τα θωρακισμένα αυτοκίνητα και κατά τις 11 η ώρα η εφημερίδα κυκλοφόρησε με την προκήρυξη της ανατροπής της κυβέρνησης. Το βράδυ της ίδιας μέρας κι ενώ το υπουργικό συμβούλιο συνεδρίαζε στα χειμερινά ανάκτορα, η κόκκινη φρουρά της Αγίας Πετρούπολης καταλάμβανε το κεντρικό τηλεγραφείο, τις γέφυρες, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και την Κρατική Τράπεζα. Το καταδρομικό “Αουρόρα” (Αυγή) μπήκε στο Νέβα κι έστρεψε τα πυροβόλα του στα ανάκτορα που ήταν έδρα της τελευταίας αστικής κυβέρνησης. Την άλλη μέρα τα ανάκτορα πολιορκήθηκαν και καταλήφθηκαν, η κυβέρνηση έπεσε, οι υπουργοί συνελήφθησαν και ο Κερένσκι δραπέτευσε. Και τυπικά πλέον η Ρωσική Επανάσταση επικράτησε.
Στις 25 Οκτωβρίου συνήλθε στο Σμόλνι το 2ο συνέδριο των σοβιέτ της Ρωσίας και αποφάσισε το πέρασμα της εξουσίας στα σοβιέτ και την έκδοση των δύο ιστορικών διαταγμάτων για την Ειρήνη και για τη Γη: “Η ιδιοκτησία των γαιοκτημόνων στη γη καταργείται από τη στιγμή αυτή χωρίς καμία αποζημίωση”. Σχηματίστηκε το πρώτο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού (υπουργικό συμβούλιο), με το Λένιν ως πρόεδρο και τους Ρίκοφ, Μιλιούτιν, Τρότσκι, Λουνατσάρσκι και Στάλιν. Στις 2 Νοεμβρίου η σοβιετική κυβέρνηση δημοσίευσε τη διακήρυξη των δικαιωμάτων των λαών της Ρωσίας, ενώ η επανάσταση επικράτησε και στη Μόσχα κάτω από την καθοδήγηση του Μπουχάριν και του Σμιρνόφ.
Αλλά μετά την πρώτη ηρεμία φούντωσε η αντίδραση κατά της νέας κατάστασης κυρίως με την υποστήριξη των ξένων εμπόλεμων δυνάμεων που δεν είδαν με καλό μάτι την κατάργηση των προνομίων τους στη ρωσική οικονομία, καθώς και με την εκμετάλλευση των μειονεκτημάτων της συνθήκης που αναγκάστηκε να συνάψει στο Μπρεστ-Λιτόφσκ το 1918 η Ρωσία με τους Γερμανούς. Σχηματίστηκαν γύρω από το νέο σοβιετικό κράτος πάμπολλα μέτωπα, ενώ οι εσωτερικές ανακατατάξεις και η νέα νοοτροπία δεν είχαν ακόμα γίνει καθεστώς.
Πηγές: History, britannica, Wikipedia
