Σε πρόσφατη ομιλία του, στο πλαίσιο της Ημερίδας Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, στις Βρυξέλλες, ο Tim Cook, διευθύνων σύμβουλος της Apple, πέρασε στην επίθεση, απέναντι στο Mark Zuckerberg και το Facebook. H ομιλία του Cook φαίνεται πως αποτελεί σαφή απάντηση στην πρόσφατη επίθεση του Facebook στην Apple, όταν το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο στον πλανήτη καταχώρησε ολοσέλιδες διαφημίσεις σε σειρά εφημερίδων, επιτιθέμενο στις πρόσφατες αλλαγές που επέφερε η Apple στο πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων.
Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο, όμως, είναι πως ο Cook σημάδεψε ξεκάθαρα το Facebook, χωρίς καν να κατονομάσει την εταιρία.
Απλά, διαβάστε το απόσπασμα που ακολουθεί:
«Η τεχνολογία δεν χρειάζεται αχανείς όγκους προσωπικών δεδομένων, συγκεντρωμένων μέσα από δεκάδες ιστοσελίδες και εφαρμογές, προκειμένου να πετύχει. Η διαφήμιση ζούσε και βασίλευε επί δεκαετίες χωρίς αυτά, και έχουμε φτάσει στο σημείο όπου βρισκόμαστε σήμερα επειδή ο εύκολος δρόμος σπάνια είναι ο σοφός δρόμος.
Εφόσον μια επιχείρηση οικοδομείται πάνω στην παραπλάνηση των χρηστών σχετικά με την εκμετάλλευση των [προσωπικών] δεδομένων, τότε δεν της αξίζουν οι έπαινοί μας. Της αξίζουν μεταρρυθμίσεις.
Δεν πρέπει να αποστρέψουμε το βλέμμα μας από τη μεγάλη εικόνα και μια κατάσταση όπου η παραπληροφόρηση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο, ενώ οι θεωρίες συνωμοσίας ενισχύονται από αλγορίθμους. Είναι αδύνατον πλέον να κάνουμε τα στραβά μάτια, αντιμέτωποι με μια αντίληψη περί τεχνολογίας που βαφτίζει θετική κάθε συμμετοχή, όσο μεγαλύτερη σε διάρκεια τόσο το καλύτερο, κι όλα αυτά με σκοπό τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων δεδομένων.
Υπερβολικά μεγάλος αριθμός εμπλεκομένων εξακολουθούν να θέτουν το ερώτημα, «Ως πού μας παίρνει να το τραβήξουμε;» Ενώ οφείλουν να διερωτηθούν, «Ποιες είναι οι συνέπειες;»
Ποιες είναι οι συνέπειες από την προβολή θεωριών συνομωσίας και προτροπών σε βίαια επεισόδια, απλά και μόνο επειδή αυτά εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα συμμετοχής;
Ποιες είναι οι συνέπειες όχι απλά της ανοχής, αλλά και της επιβράβευσης ενός περιεχομένου το οποίο υποσκάπτει την εμπιστοσύνη του κόσμου στους σωτήριους εμβολιασμούς;
Ποιες είναι οι συνέπειες του να βλέπεις χιλιάδες χρήστες να εγγράφονται σε εξτρεμιστικές ομάδες και στη συνέχεια να διατηρείς έναν αλγόριθμο ο οποίος τους προτείνει ακόμη περισσότερες τέτοιες ομάδες;
Έχει παρέλθει προ πολλού η στιγμή που πρέπει να πάψουμε να προσποιούμαστε πως η προσέγγιση αυτή προκύπτει χωρίς αιτία. Η πόλωση που προκύπτει μέσα από τη χαμένη εμπιστοσύνη και, ναι, η βία.
Ένα κοινωνικό δίλημμα δεν είναι δυνατόν να αφεθεί να εξελιχτεί σε κοινωνική καταστροφή».
Το γεγονός πως ο Cook δεν κατονομάζει το Facebook για κάποιο λόγο ενισχύει τον αντίκτυπο της τοποθέτησής του. Κι αυτό γιατί, ακούγοντας την ομιλία του Cook, είναι αδύνατο να μην πάει απευθείας ο νους σου στο οικοδόμημα που έχτισε ο Zuckerberg.
Αν αναρωτιέστε πώς κατέληξαν να έρθουν σε ρήξη η Apple με το Facebook, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες λεπτομέρειες εδώ. Η αλήθεια, όμως, είναι πως αυτοί οι δύο τεχνολογικοί γίγαντες όδευαν προς μια οξεία σύγκρουση εδώ και αρκετό καιρό.
Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι επιχειρηματικές φιλοσοφίες της Apple και του Facebook είναι εκ διαμέτρου αντίθετες:
Η Apple είναι μια εταιρία που προωθεί έναν ολόκληρο τρόπο ζωής. Και μέρος του τρόπου ζωής που προωθεί η Apple θέλει τους χρήστες να έχουν περισσότερο έλεγχο πάνω στα προσωπικά τους δεδομένα.
Το Facebook, αντίθετα, δραστηριοποιείται στον τομέα συλλογής δεδομένων. Όσο περισσότερα δεδομένα των χρηστών συγκεντρώνουν, τόσο αποτελεσματικότερα μπορούν να πωλούν στοχευμένες διαφημίσεις.
Όμως η συλλογή και πώληση όλων αυτών των δεδομένων συνοδεύεται από τεράστιο κόστος, όπως επισημαίνει ο Cook. «Το τελικό αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης είναι πως δεν είσαι πλέον ο πελάτης», σχολίασε χαρακτηριστικά ο Cook. «Είσαι το προϊόν».
Στη συνέχεια, ο Cook περιέγραψε αναλυτικότερα τις διαφορές μεταξύ των φιλοσοφιών που προωθεί η Apple και το Facebook, με τρόπο που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών.
«Εμείς πιστεύουμε πως ηθική τεχνολογία είναι η τεχνολογία που λειτουργεί προς όφελος του ατόμου», ανέφερε ο Cook. «Είναι η τεχνολογία που σε βοηθά να κοιμηθείς, όχι αυτή που σε κρατάει ξάγρυπνο. Είναι η τεχνολογία που σου επισημαίνει πότε το παράκανες. Η τεχνολογία που σου παρέχει χώρο να δημιουργήσεις, να ζωγραφίσεις, να γράψεις ή να μάθεις, κι όχι απλά να ανανεώσεις [την ιστοσελίδα όπου βρίσκεσαι] μία ακόμη φορά».
Με μια πρώτη ματιά, θα έλεγε κανείς πως Apple και Facebook ακολουθούν αποκλίνοντα μονοπάτια. Στην πραγματικότητα, όμως, βρίσκονται σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης.
Οπότε, τι συμβαίνει τελικά, όταν μια ασταμάτητη δύναμη προσκρούει πάνω σε ένα αμετακίνητο αντικείμενο;
Το ένα από τα δύο καταστρέφεται.
