Τι είναι η χολόσταση κύησης;
Η χολόσταση κύησης είναι μια ηπατική διαταραχή που προκαλείται από την παρεμπόδιση της ροής της χολής από το ήπαρ προς το έντερο. Αυτό οδηγεί σε συσσώρευση χολικών οξέων στο αίμα, προκαλώντας συμπτώματα όπως είναι ο έντονος κνησμός. Η ακριβής αιτιολογία της νόσου δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με ορμονικούς, γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο τρίτο τρίμηνο, και επηρεάζει τόσο τη μητέρα όσο και το έμβρυο. Αν και είναι μια παροδική κατάσταση που υποχωρεί μετά τον τοκετό, η έγκαιρη διάγνωση και διαχείρισή της είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
Συμπτώματα και κλινική εικόνα
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της χολόστασης κύησης είναι ο έντονος κνησμός, ιδιαίτερα στις παλάμες και τα πέλματα, χωρίς συνοδό εξάνθημα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Σκούρα ούρα και ανοιχτόχρωμα κόπρανα
- Ίκτερος (σε πιο σοβαρές περιπτώσεις)
- Δυσφορία ή ήπιο άλγος στο ανώτερο δεξιό τμήμα της κοιλιάς
Επιπτώσεις στη μητέρα και το έμβρυο
Η χολόσταση κύησης μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, ειδικά για το έμβρυο. Οι κυριότεροι κίνδυνοι περιλαμβάνουν:
- Αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού
- Εμβρυϊκή δυσχέρεια λόγω τοξικών επιπέδων χολικών οξέων
- Αυξημένος κίνδυνος ενδομήτριου θανάτου σε σοβαρές περιπτώσεις
Για τη μητέρα, η κύρια επιπλοκή είναι ο αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας μετά τον τοκετό λόγω διαταραχών στην απορρόφηση της βιταμίνης Κ.
Διάγνωση της χολόστασης κύησης
Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στη μέτρηση των χολικών οξέων στο αίμα. Επίσης, ελέγχονται τα ηπατικά ένζυμα (ALT, AST), καθώς και τα επίπεδα χολερυθρίνης.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η θεραπεία επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη μείωση των κινδύνων για το έμβρυο.
Η χολόσταση κύησης είναι μια σοβαρή, αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ιατρική παρακολούθηση μπορούν να εξασφαλίσουν την ασφάλεια τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου.
Μια έγκυος με χολόσταση κύησης πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή της, καθώς ορισμένες τροφές μπορούν να επιβαρύνουν το ήπαρ και να αυξήσουν τα επίπεδα των χολικών οξέων στο αίμα. Αν και η φαρμακευτική αγωγή (όπως το ουρσοδεοξυχολικό οξύ) είναι ο κύριος τρόπος διαχείρισης της κατάστασης, η διατροφή μπορεί να συμβάλει στην υποστήριξη της ηπατικής λειτουργίας και στη μείωση των συμπτωμάτων.
Τι να προσέξει μια έγκυος με χολόσταση κύησης στη διατροφή της;
Γενικά, οι διατροφικές συστάσεις για εγκύους με χολόσταση κύησης δεν διαφέρουν από αυτές που ισχύουν για μια υγιή έγκυο. Προτείνεται η ακολούθηση ενός υγιεινού προτύπου διατροφής το οποίο θα περιλαμβάνει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Περιορισμός των κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων
Το συκώτι επεξεργάζεται τα λίπη, επομένως μια διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά μπορεί να μειώσει την επιβάρυνση στο όργανο.
Επιλογές:
- Υγιεινά λιπαρά από ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς και λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες).
- Περιορισμός τηγανητών, έτοιμων γευμάτων και fast food.
2. Αποφυγή επεξεργασμένων και τηγανητών τροφών
Τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν συντηρητικά και πρόσθετα που μπορεί να δυσκολέψουν τη λειτουργία του ήπατος.
Επιλογές:
- Σπιτικά γεύματα με φρέσκα υλικά.
- Φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης, αντί για επεξεργασμένα σνακ.
3. Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε διαιτητικές ίνες
Οι διαιτητικές ίνες βοηθούν στην απομάκρυνση των χολικών οξέων μέσω του εντέρου και μειώνουν την καταπόνηση του ήπατος.
Επιλογές:
- Φρούτα (μήλα, αχλάδια, μούρα, μπανάνες).
- Λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο, καρότα).
- Όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης (βρώμη, κινόα, καστανό ρύζι).
4. Επαρκής ενυδάτωση
Το νερό βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού και στη σωστή ροή της χολής. Στόχος: 2-3 λίτρα νερό την ημέρα.
Επιλογές: Η κυρία πηγή υγρών θα πρέπει να είναι το νερό, τα φρούτα και τα λαχανικά, ενώ καλό είναι να αποφεύγετε τους χυμούς και τα υπόλοιπα ζαχαρούχα ποτά και αναψυκτικά
5. Επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών
Οι πρωτεΐνες υποστηρίζουν την αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων.
Επιλογές:
- Άπαχα κρέατα (κοτόπουλο, γαλοπούλα).
- Ψάρια με χαμηλή περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα.
- Αυγά, όσπρια και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά.
6. Πρόσληψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Κ
Η χολόσταση μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της βιταμίνης Κ, η οποία είναι απαραίτητη για την πήξη του αίματος.
Επιλογές:
Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Κ:
- Σκούρα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο, μπρόκολο).
- Ελαιόλαδο.
7. Αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης (έως 1 φλιτζάνι/ημέρα ή 2-3 φλιτζάνια τσάι/ημέρα), όπως αναφέρεται στις γενικότερες συστάσεις για τις εγκύους.
Η διατροφή μιας εγκύου με χολόσταση κύησης πρέπει να είναι ισορροπημένη, με έμφαση στις καλές πηγές ακόρεστων λιπαρών (μονο- και πολυακόρεστα), στις διαιτητικές ίνες και στην καλή ενυδάτωση. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να υπάρχει τακτική ιατρική παρακολούθηση και εξατομικευμένη διατροφική καθοδήγηση από τον διαιτολόγο.
Βιβλιογραφία:
http://www.diatrofikoiodigoi.gr/?Page=entypo-yliko-%20gynaikes
