12 Οκτωβρίου η 73η επέτειος απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής , γεγονός που έλαβε χώρα στις 12 Οκτωβρίου του 1944 και θεωρείται ως επίσημη λήξη της κατοχικής περιόδου.
Εκείνη την ημέρα του 1944 ο Αθηναϊκός Λαός παρακολούθησε την κατάθεση στεφάνου από τον επικεφαλής των αποχωρούντων Γερμανών μαζί με τον κατοχικό (διορισμένο) δήμαρχο στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη. Όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το χώρο της Πλατείας Συντάγματος, το πλήθος ποδοπάτησε το στεφάνι και στη συνέχεια εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ξέσπασαν σε αλαλαγμούς χαράς, γιορτάζοντας τη μεγάλη στιγμή που περίμεναν να έλθει τριάμισι ολόκληρα χρόνια.
Σε αντίθεση με τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες όπου υπήρξε μαζική άνευ δίκης τιμωρία των δοσίλογων, στην Αθήνα επικράτησε τάξη και ησυχία. Όπως πιστοποιεί και έγγραφο της βρετανικής Force 133 τη νύχτα της 12ης Οκτωβρίου: “Απόλυτη ησυχία παντού. Καμία ταραχή και οι δρόμοι σχεδόν άδειοι. Ο ΕΛΑΣ και άλλα όργανα περιπολούν με τάξη”.
Ύστερα από 1264 μέρες Κατοχής η Αθήνα είναι και πάλι ελεύθερη. Οι Γερμανοί υποστέλλουν τη σημαία τους από την Ακρόπολη στις 9:45 το πρωί της 12ης Οκτωβρίου ενώ την ίδια στιγμή τμήμα του γερμανικού στρατού καταθέτει στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Ο Κώστας Παράσχος, δημοσιογράφος, ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίους που συρρέουν στο κέντρο της πόλης, περιγράφει την πρωτόγνωρη εμπειρία που έζησε:
«Μπήκα άθελά μου στο ρυθμό που επικρατούσε γύρω μου. Τι κάναμε δηλαδή; Μα απλό πράγμα: χαιρόμαστε και δεν ξέραμε πώς να εκφράσουμε τον ενθουσιασμό μας […] Τώρα μας ενδιέφερε να ζήσουμε τη μεγάλη μέρα» (Κώστας Παράσχος, Η απελευθέρωση, Αθήνα: Ερμής 1983)
«Σε κάθε γωνιά βουίζουν τα χωνιά (…). Ανεβασμένοι στ” αυτοκίνητα ρίχνουν οι ΕΑΜίτες τα συνθήματα που τ” αρπάζει με μια φωνή ο κόσμος και τα κάνει βουή και σάλπισμα για να φτάσουν απ” άκρη σ” άκρη της Ελλάδας: Κανένα άσυλο στους προδότες! Λευτεριά- Λαοκρατία!», διαβάζουμε στην ανταπόκριση του Ριζοσπάστη που κυκλοφορεί ύστερα από 8 χρόνια ελεύθερα πλέον στο κέντρο της πρωτεύουσας (Ριζοσπάστης, 13 Οκτωβρίου 1944). Για τα μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, η Απελευθέρωση αποτελεί μια πρωτόγνωρη εμπειρία καθώς έβγαιναν από μια μακρόχρονη περίοδο διώξεων και παρανομίας.
πηγή : http://freeathens44.org
Οι εκδηλώσεις
Ο δήμος Αθηναίων με σειρά εκδηλώσεων τιμά την 12η Οκτωβρίου του 1944, ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.
Την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου, στις 11 π.μ., πραγματοποιείται στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, η τελετή έπαρσης της ελληνικής σημαίας, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη και επίσημων προσκεκλημένων. Θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.
«Είναι μια μέρα ιστορική, που τείνουμε να λησμονούμε. Οι λαοί της Ευρώπης γιορτάζουν την συντριβή του φασισμού και τον τερματισμό των αιματηρών εχθροπραξιών», τονίζει σε μήνυμά του ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης.
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ αναλαμβάνουν τη διοργάνωση με ένα σύνολο δράσεων και κεντρικό τόπο εκδηλώσεων Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ, στο Πάρκο Ελευθερίας. Εκεί μεταξύ των άλλων δράσεων, φιλοξενείται από την 1η Οκτωβρίου έως και την 29η του μηνός, η έκθεση «Αθήνα 1940-1944. Η πόλη και οι άνθρωποί της. Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση» (επιστημονική επιμέλεια: Γιάννης Γκλαβίνας, Τάσος Σακελλαρόπουλος και Μενέλαος Χαραλαμπίδης – καλλιτεχνική επιμέλεια: Παύλος Θανόπουλος).
Παράλληλα η έκθεση κόμικς «Ένα γλυκό ξημέρωμα. Ιστορίες κόμικς για την κατοχική Αθήνα». Μία διαφορετική ματιά των όσων συνέβησαν στην Κατοχική Αθήνα με το πενάκι των: Τόμεκ Γιοβάνη, Γιώργου Γούση, Σπύρου Δερβενιώτη, Πέτρου Ζερβού, Δημήτρη Καμένου, Λέανδρου, Τάσου Μαραγκού, Θοδωρή Μπαργιώτα, Αλέξιας Οθωναίου, Αλέκου Παπαδάτου, Θανάση Πέτρου, Soloup, Γιώργου Τραγάκη, Γιώργου Φαραζή, Πέτρου Χριστούλια (επιμέλεια: Γιάννης Κουκουλάς).
Δύο επιμορφωτικά σεμινάρια με τίτλο «Στα βάθη του καθημερινού», στα οποία προσεγγίζεται η κοινωνία της περιόδου 1940-44, σειρά ομιλιών-συζητήσεων από επιστήμονες, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ιστορίας της Κατοχής, της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης, αλλά και μουσικές εκδηλώσεις με μουσική και τραγούδια εργαλεία μνήμης και διάδοσης της Ιστορίας.
