Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο όρος «σύζυγος», κατά την έννοια των διατάξεων του δικαίου της ΕΕ για την ελεύθερη διαμονή των πολιτών και των μελών της οικογένειάς τους, περιλαμβάνει και τους συζύγους του ιδίου φύλου. «Παρότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να επιτρέπουν ή να μην επιτρέπουν το γάμο μεταξύ ομοφύλων, δεν μπορούν να εμποδίζουν την ελεύθερη διαμονή πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μη χορηγώντας στον ιδίου φύλου σύζυγό του, υπήκοο τρίτης χώρας, παράγωγο δικαίωμα διαμονής στο έδαφός τους» αναφέρει στη σχετική απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η υπόθεση αυτή έφθασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με αφορμή την προσφυγή ενός Ρουμάνου και ενός Αμερικανού πολίτη, οι οποίοι αφού συγκατοίκησαν για τέσσερα χρόνια στις ΗΠΑ στη συνέχεια συνήψαν γάμο στις Βρυξέλλες το 2010. Τον Δεκέμβριο του 2012, οι δύο ζήτησαν από τις ρουμανικές αρχές να ενημερωθούν σχετικά με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες ο Αμερικανός μπορούσε, ως μέλος της οικογένειας του Ρουμάνου να αποκτήσει δικαίωμα νόμιμης διαμονής στη Ρουμανία για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών. Το αίτημα αυτό στηριζόταν στην οδηγία σχετικά με την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας, η οποία επιτρέπει στον σύζυγο ενός πολίτη της ΕΕ που έχει ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα να μεταβαίνει στο κράτος μέλος στο οποίο διαμένει ο σύζυγός του προκειμένου να εγκατασταθεί μαζί του.
Σε απάντηση στο ανωτέρω αίτημα, οι ρουμανικές αρχές ενημέρωσαν ότι ο Αμερικανός πολίτης είχε δικαίωμα διαμονής τριών μόνο μηνών, με την αιτιολογία ότι δεν μπορούσε να θεωρηθεί στη Ρουμανία ως «σύζυγος», δεδομένου ότι το ρουμανικό Δίκαιο δεν αναγνωρίζει τους γάμους μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου.
Με την απόφαση που εξέδωσε σήμερα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, στο πλαίσιο της οδηγίας σχετικά με την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας, ο όρος «σύζυγος», ο οποίος αναφέρεται στο πρόσωπο εκείνο που έχει ενωθεί με άλλο πρόσωπο με τα δεσμά του γάμου, είναι ουδέτερος όσον αφορά το φύλο και μπορεί επομένως να περιλαμβάνει τον ιδίου φύλου σύζυγο ενός πολίτη της ΕΕ.
Το Δικαστήριο φρονεί επίσης ότι η άρνηση κράτους μέλους να αναγνωρίσει, όσον αφορά τη χορήγηση και μόνον παράγωγου δικαιώματος διαμονής σε υπήκοο τρίτου κράτους, τον γάμο του με ιδίου φύλου πολίτη της Ένωσης, υπήκοο του εν λόγω κράτους μέλους, ο οποίος συνήφθη νομίμως εντός άλλου κράτους μέλους, μπορεί να παρακωλύσει την εκ μέρους του πολίτη αυτού άσκηση του δικαιώματός του να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών. Τούτο θα είχε ως αποτέλεσμα να διαφέρει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο η ελεύθερη κυκλοφορία αναλόγως των διατάξεων του εθνικού δικαίου που διέπουν τον γάμο μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου, καταλήγει το ευρωδικαστήριο.