Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μια συχνή πάθηση η οποία δεν κάνει διακρίσεις και μπορεί να επηρεάσει και τα δυο φύλα σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής, από βρέφη μέχρι και υπερήλικές. Η ΓΟΠ εμφανίζεται όταν το περιεχόμενο του στομαχιού, τρόφιμα ή υγρά, επιστρέφει προς τα πίσω στο οισοφάγο. Με άλλα λόγια γίνεται αναρροή. Τον υψηλότερο επιπολασμό τον κατέχει η Βόρεια Αμερική από 18,1% έως 27,8% ενώ στη Ευρώπη καταγράφεται ΓΟΠ από 8,8% έως 25,9%.
Από τι προκαλείται η ΓΟΠ;
Η πάθηση αυτή συμβαίνει λόγω αποτυχίας του κατώτατου οισοφαγικού σφικτήρα(Κ.Ο.Σ) να κλείσει επαρκώς/σωστά. Ο Κ.Ο.Σ βρίσκεται μεταξύ του στομαχιού και του οισοφάγου και «δουλειά» του είναι να εμποδίζει την επιστροφή αυτή, αλλά όταν χαλάσει…η αναρροή είναι αισθητή.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΓΟΠ;
Αυτή η επιστροφή των τροφίμων και υγρών από το στομάχι στο οισοφάγο προκαλεί και ποικίλα συμπτώματα. Παρόλα αυτά είναι πιθανόν ενώ να διαγιγνώσκονται με ΓΟΠ, τα άτομα να μην εμφανίζουν πλήρως τα ίδια συμπτώματα. Το κύριο σημάδι όμως είναι η αίσθηση της καούρας, του πόνου στη περιοχή του στήθους καθώς το περιεχόμενο επιστρέφει. Μερικά άλλα συμπτώματα είναι:
- ο χρόνιος βήχας
- η δύσπνοια
- η λαρυγγίτιδα
- η βραχνάδα
- η δυσκολία στη κατάποση
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Εκτός από τα «φανερά» συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, είναι αναγκαία και η κλινική εξέταση από τον γαστρεντερολόγο ο οποίος θα ελέγξει και θα διαγνώσει την πάθηση. Η πιο γνωστή μέθοδος διάγνωσης της είναι η γαστροσκόπηση που επιτρέπει στον ειδικό να δει στο εσωτερικό τις πιθανόν αλλοιώσεις.
Υπάρχει θεραπεία για την ΓΟΠ;
Διατροφή και αλλαγή τρόπου ζωής
Μετά από κάθε διάγνωση μιας πάθησης, δίνονται οι κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες για την απαραίτητη θεραπεία. Σαφώς το πρώτο βήμα σε κάθε θεραπεία είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής, σε αυτό συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων η διατροφή καθώς παίζει καθοριστικό ρόλο στην συγκεκριμένη κατάσταση. Εάν η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν φέρει κάποιο αποτέλεσμα παράλληλα μπορεί να γίνει και χρήση φαρμακευτικής αγωγής με το τελικό στάδιο αν συνεχίζει να μην υπάρχει βελτίωση να είναι η χειρουργική επέμβαση.
Με όποιο τρόπο και αν αντιμετωπιστεί η ΓΟΠ δεν θα πρέπει να περιθωριοποιείται η διατροφή αλλά πάντα να συνδυάζεται!
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, ανταγωνιστές του υποδοχέα ισταμίνης, ή συνδυασμός των ανωτέρω φαρμάκων, αρχικά για 8 εβδομάδες. Στόχος της αγωγής είναι να μειώσει ή να σταματήσει την παραγωγή του γαστρικού οξέος. Ο Κ.Ο.Σ δυστυχώς δεν επανέρχεται ποτέ στην αρχή του κατάσταση.
Χειρουργική επέμβαση
Ο ασθενής θα καταλήξει στην επιλογής της χειρουργικής επέμβασης στην περίπτωση που είτε οι προηγούμενες θεραπείες έχουν αποτύχει ή η ποιότητας της ζωής του ασθενούς δεν είναι η επιθυμητή οπότε θα καταφύγει σε αυτή τη λύση. Χρησιμοποιείται πλέον η λαπαροσκοπική μέθοδος (Fundoplication) η οποία είναι ελάχιστα επεμβατική και με ταχύ χρόνο ανάρρωσης.
Διατροφή μετά την επέμβαση
Μετά την επέμβαση η διατροφή θα ακολουθήσει 3 στάδια μέχρι να καταλήξει στην κανονική διατροφή.
- Η υγρή διατροφή
- Πολτοποιημένη-πουρέ διατροφή
- Μαλακή διατροφή
Η μετάβαση από στάδιο σε στάδιο γίνεται εφόσον δεν υπάρχει ο πόνος και η δυσφορία.
Η σωστή διατροφή μετά το χειρουργείο θα βοηθήσει στη αποφυγή των επιπτώσεων που πιθανόν προκύψουν όπως διάρροια, πρόβλημα κατάποσης, δημιουργία αερίων.
Ποιες τροφές να τρώω και ποιες να αποφεύγω όταν διαγνωστώ με ΓΟΠ;
Αναμφίβολα η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας. Μπορεί εξίσου να ωθήσει σε παθήσεις αλλά να προλάβει και να βελτιώσει σημαντικές καταστάσεις υγείας. Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει λεπτομερώς τι θα πρέπει να αποφεύγεται αλλά και τι να προτιμάται στη περίπτωση της ΓΟΠ.
Να προτιμώνται:
- Φρούτα: μπανάνα, μήλο, αχλάδι
- Άπαχα κρέατα ψημένα σε σχάρα ή φούρνο
- Άπαχα και χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά
- Τα μονοακόρεστα λίπη: έλαια όπως ελαιόλαδο, σουσάμι, αβοκάντο, τα φιστίκια, το φυστικοβούτυρο και οι σπόροι
- Πολυακόρεστα λίπη: Ο λιναρόσπορος, τα καρύδια, τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός λαβράκι, τσιπούρα
- Τσίχλα (όχι δυόσμο ή μέντα, που μπορεί να χαλαρώσει το LES) αυξάνει την παραγωγή σάλιου και μειώνει την ποσότητα του οξέος στον οισοφάγο.
Να αποφεύγονται:
- Εσπεριδοειδή φρούτα: πορτοκάλι, λεμόνι, grapefruit, ανανάς
- Τα τηγανιτά τρόφιμα
- Πλήρες γαλακτοκομικά
- Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος.
- Τα κορεσμένα λίπη και τρανς λιπαρά πχ βούτυρο
- Πικάντικα ή όξινα τρόφιμα
- Λαχανικά: κρεμμύδι, ντομάτα, σάλτσες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά
- Σοκολάτα, μπισκότα, κέικ
- Μέντα και σκόρδος
- Τα μπαχαρικά γενικά
- Καφεΐνη, τσάι
- Όλα τα ανθρακούχα ποτά
- Αλκοόλ
Πέραν από την διατροφή, μερικές άλλες συνθήκες είναι εξίσου σημαντικές τόσο για την διαχείριση όσο και για την περισσότερο αποφυγή των συμπτωμάτων της ΓΟΠ.
Τι πρέπει να προσέξετε γενικά;
| Να αποφεύγονται | Να προτιμώνται |
| Το κάπνισμα | Η απώλεια βάρους σε περίπτωση υπέρβαρου και παχύσαρκου ατόμου |
| Η κατάκλιση για ύπνο μετά το γεύμα. Η ύπτια θέση αυξάνει(ενεργοποιεί) την ΓΟΠ | Η διατήρηση ενός υγιές σωματικού βάρους |
| Η κατανάλωση οτιδήποτε υγρών μαζί με τα γεύματα | Τα μικρά και συχνά γεύματα |
| Το φόρεμα των στενών ρούχων | Η αργή μάσηση |
| Το σκύψιμο μετά το φαγητό | Το τελευταίο γεύμα να είναι τουλάχιστον 3 ώρες πριν από τον ύπνο |
| Μετά την κατανάλωση του φαγητού για 45-60 λεπτά σε όρθια στάση | |
| Το ήπιο περπάτημα μετά το γεύμα |
Ωστόσο οι προαναφερθέντες οδηγίες δεν παύουν παρά να είναι γενικές. Το κάθε άτομο είναι ξεχωριστό και δεν είναι απίθανο να έχει παρατηρήσει να μην τον επιβαρύνουν όλα όσα προτείνονται αλλά ούτε και να τον βοηθούν.
Για αυτό και η χρήση τριήμερου ημερολόγιου τροφίμων είναι ένας εξαιρετικός δείκτης για να δει το άτομο ποια τρόφιμα αλλά και συνθήκες το επηρεάζουν. Έτσι να τα αποφύγει για κάποιο χρονικό διάστημα και να τα εντάξει σταδιακά ξανά αργότερα.
ΓΟΠ και άγχος πως συνδέεται;
Το άγχος πλέον μπορούμε να πούμε ότι συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία! Έχει κατηγορηθεί μέσα από πολλά περιστατικά αλλά και έρευνες ότι προκαλεί αρνητικές επιδράσεις στο οργανισμό. Μεταξύ των παθήσεων που προκύπτουν είναι και η ΓΟΠ. Το άγχος είναι ικανό να μεταβάλει την λειτουργία της γαστρεντερικής οδού αλλά και τα συνοδά συμπτώματα.
Παλινδρόμηση και στην κύηση;
ΓΟΠ μπορεί να εμφανίσει και η μέλλουσα μητέρα κατά την διάρκεια της κύησης. Πιο συγκεκριμένα προς το τέλος του πρώτου τριμήνου τα συμπτώματα ξεκινούν να γίνονται αισθητά και όσο προχωρά η εγκυμοσύνη αυτά γίνονται πιο έντονα. Γενικά η ΓΟΠ παρατηρείται στο 40-80% των περιπτώσεων. Όσο μεγαλώνει το έμβρυο και πιο συγκεκριμένα στο 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση ελαττώνοντας την πίεση του Κ.Ο.Σ και έτσι να εμφανίζεται η ΓΟΠ.
Παλινδρόμηση από βρέφος
Η παλινδρόμηση στα βρέφη είναι αρκετά συχνή. Δυο κυρίως πιθανές αιτίες εμφάνισης της είναι είτε λόγω αλλεργίας στο αγελαδινό γάλα είτε λόγω του θηλασμού. Στη περίπτωση του θηλασμού είναι πολύ σημαντική η διατροφή της μητέρας γιατί μεταφέρεται στο βρέφος. Ο εμετός που προκαλείται στα βρέφη είναι από τα συμπτώματα της ΓΟΠ.
Συμπερασματικά
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να εμφανιστή σε οποιαδήποτε ηλικία. Η διατροφή, ο τρόπος ζωής αλλά και μερικοί άλλοι παράγοντες όπως το άγχος, το κάπνισμα, η κατάκλιση μετά το γεύμα κ.α μπορούν να την προκαλέσουν αλλά και να την επιδεινώσουν. Τα συμπτώματα είναι έντονα και πολλές φορές μειώνουν την ποιότητα ζωής του παθόντος. Η φαρμακευτική αγωγή αλλά και η χειρουργική επέμβαση είναι τρόποι αντιμετώπισης και διαχείρισης της πάθησης αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως η αλλαγή του τρόπου ζωής και η σωστή διατροφή έχει το κλειδί και μπορεί να βοηθήσει στο μέγιστο βαθμό.
 είναι μια συχνή πάθηση η οποία δεν κάνει διακρίσεις και μπορεί να επηρεάσει και τα δυο φύλα.){kind=link}