Από τον περασμένο Ιούνιο, όλα άλλαξαν στον τρόπο ελέγχου των δεμάτων που φτάνουν στην Ελλάδα από χώρες πλην Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταχυδρομικά αντικείμενα τα οποία απαλλάσσονται από φόρους και δασμούς, εφόσον η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 22 ευρώ και εφόσον δεν υπόκεινται σε μέτρα εμπορικής πολιτικής, περιορισμούς και απαγορεύσεις, παραδίδονται στους παραλήπτες τους χωρίς περαιτέρω τελωνειακές διατυπώσεις.
Στην αντίθετη περίπτωση, απαιτείται η καταβολή ΦΠΑ και δασμών (ανάλογα με την αξία των αντικειμένων), αλλά σίγουρα για να γίνει το «ξεσκαρτάρισμα» απαιτείται έλεγχος κάθε δέματος που φτάνει στην Ελλάδα από χώρες πλην Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρακτικό αποτέλεσμα είναι μεγάλες καθυστερήσεις στην παραλαβή μικροδεμάτων, κυρίως από χώρες της Ασίας, όπως αναφέρουν καταναλωτές, αλλά και αύξηση των δημόσιων εσόδων όπως αναφέρουν πηγές των τελωνειακών. Η κοινή υπουργική απόφαση των συναρμόδιων υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Πολιτικής δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης τον περυσινό Δεκέμβριο (ΦΕΚ Β’ 4092/20-12-2016). Ενεργοποιήθηκε από τις 21 Ιουνίου 2017 και από τότε, κάθε δέμα, μικρό ή μεγάλο, περνά από έλεγχο.
Το πρόβλημα των λίγων υπαλλήλων στα ΕΛΤΑ για έλεγχο ενός τεράστιου όγκου καθημερινών αφίξεων, αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι αντιμετωπίζεται με επιπρόσθετη στελέχωση των συγκεκριμένων υπηρεσιών. Η ενεργοποίηση της υπουργικής απόφασης αναφορικά με τις νέες «Τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας» έχει επιφέρει βασικές αλλαγές.
Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τη σχετική ανάρτηση στο Icisnet (τον δικτυακό τόπο των τελωνείων):
* Εναρμονίζονται πλήρως οι σχετικές τελωνειακές διαδικασίες προς την ενωσιακή τελωνειακή νομοθεσία,
*Προσαρμόζεται ο ΦΠΚΥ (ΕΛΤΑ ΑΕ) στο ηλεκτρονικό περιβάλλον διεξαγωγής τελωνειακών διαδικασιών, όπως έχει διαμορφωθεί με τη θέση σε παραγωγική λειτουργία του ICISnet,
* Καθιερώνεται ολοκληρωμένη διαδικασία παρακολούθησης της διακίνησης των ταχυδρομικών αντικειμένων από τη στιγμή της εισόδου τους στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε.,
- Απλοποιούνται και επιταχύνονται οι διαδικασίες που θα έχουν ως συνέπεια, αφενός, την καλύτερη εξυπηρέτηση και προστασία των πολιτών και αφετέρου, την καλύτερη διασφάλιση της είσπραξης δασμών και φόρων και
- διευκολύνονται οι εξαγωγές μέσω ΕΛΤΑ για αντικείμενα αξίας έως του στατιστικού ορίου (επί του παρόντος 1.000 ευρώ) προς όφελος των οικονομικών φορέων που δραστηριοποιούνται κυρίως στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στο πλαίσιο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και προώθησης της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.
Στο θέμα της διευκόλυνσης και της επιτάχυνσης των διαδικασιών, καταναλωτές όπως προκύπτει από τα όσα οι ίδιοι υποστηρίζουν -κυρίως σε διαδικτυακές συζητήσεις- έχουν ισχυρές ενστάσεις. Πέρα από τις καθυστερήσεις, υποστηρίζουν πως έχουν υπάρξει φαινόμενα όπου καλούνται να καταβάλουν φόρους και δασμούς τους οποίους δεν είχαν υπολογίσει κατά την παραγγελία των προϊόντων, κυρίως από χώρες της Ασίας.
Στο φαινόμενο αυτό ακριβώς σκοπεύουν οι νέοι κανόνες οι οποίοι τίθενται σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επομένως και στην Ελλάδα: Στον περιορισμό του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, κυρίως από κινεζικές επιχειρήσεις. Από την πλευρά των καταναλωτών πάντως, διατυπώνεται η άποψη ότι έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση με τα τελωνεία, πρακτικά ισοδυναμεί με «αναγκαστική απαγόρευση» των ιδιωτικών εισαγωγών από την Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες. Και αυτό δεδομένου ότι οι τεράστιες καθυστερήσεις που παρατηρούνται (γίνεται λόγος και για φαινόμενα δίμηνης καθυστέρησης, με το προϊόν να βρίσκεται εντός Ελλάδος), πρακτικά καθιστούν ασύμφορη από πλευράς χρόνου την εισαγωγή ειδών.
Απαλλαγές από δασμούς και ΦΠΑ προβλέπονται μόνο για εμπορεύματα των οποίων η αξία τους υπερβαίνει τα 22 ευρώ, ενώ αποστολές εμπορευμάτων αξίας από 22 έως και 150 απαλλάσσονται από δασμούς όχι όμως και από ΦΠΑ. Για αξία εμπορεύματος άνω των 150 ευρώ προβλέπεται καταβολή και φόρων και δασμών.
