Ο ιστορικός, φιλόσοφος και συγγραφέας αναφέρεται στις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά και στο γεγονός πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα καταφέρει ποτέ να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα: τη μεγάλη ρωσική αυτοκρατορία. Όπως λέει:
«Μπορεί οι Ρώσοι να κατακτήσουν την Ουκρανία, αλλά οι Ουκρανοί έδειξαν τις τελευταίες ημέρες πως δεν θα τους αφήσουν να την κρατήσουν».
Λιγότερο από μία εβδομάδα μετά την έναρξη του πολέμου, φαίνεται όλο και πιο πιθανό πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν οδεύει προς μια ιστορική ήττα, γράφει ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι. Μπορεί να κερδίσει όλες τις μάχες αλλά να χάσει τον πόλεμο. Το όνειρο του Πούτιν για την ανοικοδόμηση της ρωσικής αυτοκρατορίας βασιζόταν πάντα στο ψέμα πως η Ουκρανία δεν είναι ένα πραγματικό έθνος, ότι οι Ουκρανοί δεν είναι ένας πραγματικός λαός και πως οι κάτοικοι του Κιέβου, του Χάρκοβο και του Λβιβ λαχταρούν την κυριαρχία της Μόσχας.
Όταν σχεδίαζε την εισβολή στην Ουκρανία, ο Πούτιν μπορούσε να βασιστεί σε πολλά γνωστά γεγονότα. Ήξερε ότι στρατιωτικά η Ρωσία είναι ο Γολιάθ και η Ουκρανία ο Δαβίδ. Ήξερε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα έστελνε στρατεύματα για να βοηθήσει την Ουκρανία. Γνώριζε ότι η ευρωπαϊκή εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα έκανε χώρες όπως η Γερμανία να διστάσουν να επιβάλουν αυστηρές κυρώσεις. Με βάση αυτά τα γνωστά γεγονότα, τα σχέδιό του ήταν να χτυπήσει σκληρά και γρήγορα την Ουκρανία, να αποκεφαλίσει την κυβέρνησή της, να εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς μαριονέτας στο Κίεβο και να διώξει την ανίσχυρη οργή των δυτικών κυρώσεων.
Αλλά υπήρχε ένας μεγάλος «άγνωστος Χ» σχετικά με αυτό το σχέδιο, σημειώνει ο Χαράρι. Όπως έμαθαν οι Αμερικανοί στο Ιράκ και οι Σοβιετικοί στο Αφγανιστάν, είναι πολύ πιο εύκολο να κατακτήσεις μια χώρα παρά να την κρατήσεις. Ο Πούτιν ήξερε ότι είχε τη δύναμη να κατακτήσει την Ουκρανία. Θα αποδεχόταν όμως ο ουκρανικός λαός το καθεστώς μαριονέτας της Μόσχας; Ο Πούτιν έπαιξε στοίχημα ότι θα το έκαναν. Εξάλλου, όπως εξήγησε επανειλημμένα σε όποιον ήθελε να ακούσει, η Ουκρανία δεν είναι ένα πραγματικό έθνος και οι Ουκρανοί δεν είναι ένας πραγματικός λαός. Το 2014, οι άνθρωποι στην Κριμαία δεν αντιστάθηκαν σχεδόν καθόλου στους Ρώσους εισβολείς. Γιατί το 2022 να είναι διαφορετικό;
Κάθε μέρα που περνά, γίνεται όλο και πιο σαφές πως το στοίχημα του Πούτιν αποτυγχάνει. Ο ουκρανικός λαός αντιστέκεται με όλη του την καρδιά, κερδίζοντας τον θαυμασμό όλου του κόσμου -και κερδίζοντας τον πόλεμο. Πολλές μαύρες ημέρες αναμένονται. Οι Ρώσοι μπορεί ακόμα και να κατακτήσουν ολόκληρη την Ουκρανία. Αλλά για να κερδίσουν τον πόλεμο, οι Ρώσοι θα έπρεπε να κρατήσουν την Ουκρανία και μπορούν να το κάνουν μόνο εάν τους αφήσει ο ουκρανικός λαός. Αλλά αυτό φαίνεται όλο και πιο απίθανο να συμβεί.
Κάθε ρωσικό τανκ που καταστρέφεται και κάθε Ρώσος στρατιώτης που σκοτώνεται, αυξάνει το θάρρος των Ουκρανών να αντισταθούν. Και για κάθε Ουκρανό που σκοτώνεται βαθαίνει το μίσος των ομοεθνών του. Το μίσος είναι το πιο άσχημο από τα συναισθήματα. Αλλά για τα καταπιεσμένα έθνη, το μίσος είναι ένας κρυμμένος θησαυρός. Θαμμένο βαθιά στην καρδιά, μπορεί να διατηρήσει αντίσταση για γενιές.
Για να αποκαταστήσει τη ρωσική αυτοκρατορία, ο Πούτιν χρειάζεται μια σχετικά αναίμακτη νίκη που θα οδηγήσει σε μια σχετικά μισητή ειρήνη. Χύνοντας όλο και περισσότερο ουκρανικό αίμα, ο Πούτιν διασφαλίζει ότι το όνειρό του δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ. Δεν θα είναι το όνομα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ γραμμένο στο πιστοποιητικό θανάτου της ρωσικής αυτοκρατορίας: θα είναι του Πούτιν. Ο Γκορμπατσόφ άφησε τους Ρώσους και τους Ουκρανούς να νιώθουν σαν αδέρφια. Ο Πούτιν τους έχει μετατρέψει σε εχθρούς και έχει εξασφαλίσει πως το ουκρανικό έθνος θα αυτοπροσδιορίζεται εφεξής σε αντίθεση με τη Ρωσία.
Τα έθνη τελικά χτίζονται πάνω σε ιστορίες. Κάθε μέρα που περνά προσθέτει περισσότερες ιστορίες που θα διηγούνται οι Ουκρανοί, όχι μόνο στις σκοτεινές μέρες που έρχονται, αλλά στις δεκαετίες και τις επόμενες γενιές. Ο πρόεδρος που αρνήθηκε να φύγει από την πρωτεύουσα, λέγοντας στις ΗΠΑ ότι χρειάζεται πυρομαχικά και όχι φυγάδευση, οι στρατιώτες από το Φιδονήσι που είπαν σε ένα ρωσικό πολεμικό πλοίο «να γαμ@@@», οι άμαχοι που προσπάθησαν να σταματήσουν τα ρωσικά τανκς καθισμένοι οκλαδόν στο πέρασμά τους: αυτό είναι το υλικό από το οποίο χτίζονται τα έθνη. Μακροπρόθεσμα, αυτές οι ιστορίες μετρούν περισσότερο από τα τανκς.
Ο Ρώσος δεσπότης ως παιδί μεγάλωσε με ιστορίες για τη ρωσική γενναιότητα στην πολιορκία του Λένινγκραντ. Τώρα δημιουργεί περισσότερες τέτοιες ιστορίες, αλλά υποδύεται τον ρόλο του Χίτλερ.
Οι ιστορίες της ουκρανικής γενναιότητας δίνουν αποφασιστικότητα όχι μόνο στους Ουκρανούς, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Δίνουν κουράγιο στις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών εθνών, στην αμερικανική διοίκηση, ακόμη και στους καταπιεσμένους πολίτες της Ρωσίας. Εάν οι Ουκρανοί τολμήσουν να σταματήσουν ένα τανκ με γυμνά χέρια, η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να τολμήσει να τους προμηθεύσει με μερικούς αντιαρματικούς πυραύλους, η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να τολμήσει να κόψει τη Ρωσία από το Swift και οι Ρώσοι πολίτες μπορούν να τολμήσουν να δείξουν την αντίθεσή τους σε αυτόν τον παράλογο πόλεμο.
Δυστυχώς, αυτός ο πόλεμος είναι πιθανό να είναι μακροχρόνιος. Αλλά το πιο σημαντικό ζήτημα έχει ήδη αποφασιστεί. Οι τελευταίες μέρες απέδειξαν σε ολόκληρο τον κόσμο ότι η Ουκρανία είναι πραγματικό έθνος, ότι οι Ουκρανοί είναι πραγματικός λαός και ότι σίγουρα δεν θέλουν να ζήσουν κάτω από μια νέα ρωσική αυτοκρατορία. Το κύριο ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να περάσει αυτό το μήνυμα τα χοντρά τείχη του Κρεμλίνου.
Ολόκληρο το κείμενο στα αγγλικά, ΕΔΩ
