Ένα απο τα μεγαλύτερα αριστουργήματα στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου και μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, που χάρισε στον Marlon Brando το Οσκαρ Α Ανδρικού Ρόλου και την Χρυσή Σφαίρα, στόν ρόλο του πατριάρχη της οικογένειας Corleone, γίνεται… 46 χρονών! Υπάρχει καλύτερος λόγος για να ανεφερθούμε σε αυτή;
Η ταινία μας αφηγείται την ιστορία του Don Corleone και της οικογένεια του, η οποία είναι μια απο τις Πέντε Οικογένειες του οργανωμένου εγκλήματος στην Νέα Υόρκη
Ο γιος του Michael μόλις έχει γυρίσει απο τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και θέλει να συνεχίσει μια κανονική ζωή. Κάτι το οποίο δεν θέλει ούτε να ακούει ο Don καθώς τον προορίζει για αρχηγό της Φαμίλιας του.
Ο Michael τελικά θα αναλάβει την αρχηγία της Φαμίλιας μετά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας κατά του πατέρα του, απο άντρες του Sollozzo με τον οποίο και θα ξεκινήσει πόλεμο.
O Francis Ford Coppola μεταφέρει το 1972 στη μεγάλη οθόνη το δημοφιλές μυθιστόρημα του Mario Puzo και κυριολεκτικά καταφέρνει να μαγέψει. Εμπλουτίζοντάς το με στοιχεία της δικής του, ιταλικής καταγωγής, φτιάχνει μια ταινία που έμελλε να μείνει στη ιστορία, μια ταινία που δεν μπορεί κανείς να πει ότι είναι κάτι λιγότερο από ένα αριστούργημα της 7ης τέχνης. Μια ταινία που αποτέλεσε το πρώτο μέρος της πιο θρυλικής ίσως μέχρι σήμερα, τριλογίας του σύχρονου κινηματογράφου.
Το ότι πρόκειται για το συγκλονιστικότερο αριστούργημα του δυτικού κινηματογράφου δεν περιμένουμε κανένα IMDB να μας το επιβεβαιώσει. Αρκεί να το δει κανείς, μια, δύο ή δέκα φορές, μέχρι να μάθει απ’έξω όλες τις ατάκες, όχι μόνο τις πολύ γνωστές. Και η αλήθεια είναι ότι το μεγαλείο αυτής της τριλογίας κρύβεται στα μικρά, σε αυτά που περνούν σχεδόν απαρατήρητα, αφού με τήν πρώτη ματιά στέκεσαι στο μεγαλείο της παραγωγής, της σκηνοθεσίας, των ερμηνειών και φυσικά της μουσικής. Πραγματικά, δεν υπάρχει στοιχείο της ταινίας που να μην είναι τέλειο.
Το σενάριο της ταινίας είναι δια χειρός Coppola, για την συγγραφή του οποίου όμως ζήτησε την συμβολή και του ίδιου του συγγραφέα, Mario Puzo, ο οποίος εμπνεύστηκε τους χαρακτήρες από τη δράση πραγματικών μαφιόζων. Ο Coppola όμως δεν ήθελε να δημιουργήσει ένα σενάριο βασισμένο στο βιβλίο αλλά, να μεταφέρει το βιβλίο, αφηγούμενος την ιστορία του στο κινηματογραφικό πανί. Όμως το να μεταφερθεί ολόκληρο το μυθιστόρημα χωρίς περικοπές ήταν απλά αδύνατον. Γι’ αυτό το λόγο ο σκηνοθέτης εστίασε σε εκείνες τις στιγμές που κινηματογραφικά είχαν τη μεγαλύτερη δυναμική.
Η ιστορία από τούς Mario Puzo και Francis Ford Coppola είναι ενα λαμπρό κινηματογραφικό παράδειγμα, που μας καλεί να εξετάσουμε εξ ολοκλήρου τη ιταλική μαφία με τους δικούς της όρους, ενω παράλληλα μας κάνει (με μοναδικό τρόπο) να “συμπαθούμε” χαρακτήρες που στήν ουσία… είναι κακοί. Ο Don Corleone αναδύεται ως συμπαθητικός και ακόμη και αξιοθαύμαστος χαρακτήρας, κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ταινίας, αυτός ο δια βίου επαγγελματίας εγκληματίας δεν κάνει τίποτα από το οποίο μπορούμε πραγματικά να μην αποδοκιμάσουμε.
Κατά τη διάρκεια της ταινίας δεν βλέπουμε ούτε ένα πραγματικό θύμα του οργανωμένου εγκλήματος. Καμία γυναίκα δεν παγιδεύτηκε στην πορνεία. Καμία ζωή δεν καταστράφηκε από τα τυχερά παιχνίδια. Δεν υπάρχουν θύματα κλοπής η απάτης. Αυτό όμως είναι και το μυστικό της, η γοητεία της, το ξόρκι της, πως και με κάποιο μοναδικό τρόπο, διαμορφώνει τη δημόσια αντίληψη της μαφίας τότε, όπου ο πραγματικός κόσμος αντικαθίσταται από μια αυταρχική πατριαρχία όπου η εξουσία και η δικαιοσύνη απορρέουν από τον Νονό και οι μοναδικοί κακοί είναι οι προδότες.
Καί εδώ φαίνεται η “μαγκιά” τού Coppola (έναν σκηνοθέτη πού δέν ήθελε με τίποτα η Paramount!). Η δυναμική των σκηνών του είναι τόσο έντονη, η κάθε μία από αυτές είναι με τόση φροντίδα και λεπτομέρεια δουλεμένη που τόσο ατομικά, όσο και ενιαία, αποτελούν ένα κινηματογραφικό ποίημα. Καί εδώ έχουμε άλλη μία σκηνοθετική καινοτομία. Γιατί μπορεί η ταινία να είναι μία μίξη γκανγκστερικού μύθου και κλασσικού οικογενειακού δράματος εποχής, καταφέρνει όμως να ισορροπήσει ανάμεσα στα δύο και να μοιράσει ισάξια, τόσο την διάθεση όσο και τα συναισθήματά μας. Η βία ωστόσο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταινίας, με σκηνές ανθολογίας, σκηνές αξέχαστες με αρκετό πιστολίδι, ωμή βία, χαρακτηριστικά στις απόπειρες δολοφονίας τόσο του Don όσο και στούς δύο από τους γιους του, στην ανεπανάληπτη σκηνή στο εστιατόριο αλλά και στο συγκλονιστικό φινάλε.
Το cast του Godfather είναι απο τα πιο συζητημένα και ολοκληρωμένα όλων των εποχών. Ο Coppola έπαιξε καταλυτικό ρόλο και στη δύσκολη επιλογή του ηθοποιού που θα υποδυόταν τον πατριάρχη και αρχηγό της μαφίας, Vito Corleone. Βέβαια ο ρόλος ήταν αρκετά περιζήτητος και πολλοί ηθοποιοί αυτοπροτάθηκαν. Ο Coppola όμως ήταν κάθετος και ήθελε τον Marlon Brando να τον ενσαρκώσει. Οι παραγωγοί προβληματίστηκαν αρχικά με την επιλογή του γιατί θεωρούταν ιδιότροπος και οτι θα προκαλούσε πρόβλημα με τις απαιτήσεις του. Ο Marlon Brando όμως στον ρόλο του πατέρα πρότυπο της οικογένειας, απόδειξε πως παρά το εκκεντρικό του χαρακτήρα του, ήταν από τους πιο ολοκληρωμένους ηθοποιούς του χώρου στα χρονικά. Δεν ακολούθησε κανένα στερεότυπο, αντίθετο μάλιστα. Ενσάρκωσε τον Corleone με ένα δικό του τρόπο, έναν τρόπο που μιμήθηκαν πολλοί πολλάκις στο μέλλον ή που έστω, υιοθέτησαν στοιχεία του.
Al Pacino… Η συμβολή του Coppola ήταν (και εδω) τεράστια. Χάρη στην επιμονή του άλλωστε ο Pacino (άγνωστος ακόμα στα κινηματογραφικά στούντιο) πήρε το ρόλο του Michael Corleone, του μικρότερου γιου της οικογένειας. Όταν εμφανίστηκε για δοκιμαστικό θεώρησαν ότι το πρόσωπο του ήταν χλωμό και δεν ταίριαζε στο ρόλο του μαφιόζου. Ωστόσο κατάφερε να κερδίσει τον ρόλο, ίσως τον πιο καθοριστικό και ολοκληρωμένο της καριέρας του, έναν ρόλο που τον ακολούθησε μέχρι και την ολοκήρωση της τριλογίας. Ένας ονειρεμένος Pacino ο οποίος και ξεκίνησε τότε να χτίζει το όνομα που απέκτησε στις επόμενες δεκαετίες, ένας Pacino σε μια ερμηνεία που έδειξε ότι ξέρει να διαχειρίζεται τα προσόντα του, με κορυφαία ίσως την σκηνή της βάπτισης.
Ο Coppola είχε ένα όραμα και ευτυχώς κατάφερε να το ολοκληρώσει όπως ήθελε. Η μαγική σκηνοθετική ματιά του Coppola, η καθηλωτική κινηματογράφισή του, η ονειρική φωτογραφίας, οι ασύλληπτες ερμηνείες κορυφαίων ηθοποιών, τα πάντα συνηγορούν σε ένα αριστούργημα. Συνοδεία της μουσικής του Rota, “Ο Νονός“ είναι αδιαμφισβήτητα ένα απο εκείνα τα φιλμ, που όχι μόνο λατρεύουν όλοι αλλά που βλέπεις ξανά και ξανά το ίδιο ευχάριστα με την πρώτη φορά.
Ο Νονός έχει παραμείνει μια πολυετής επιλογή και στις λίστες των κριτικών για τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το 2007, κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον κατάλογο των μεγαλύτερων κινηματογραφικών ταινιών όλων των εποχών, πίσω από τον Citizen Kane (1941) του Orson Welles. Η συνέχεια του, The Godfather: Part II, κυκλοφόρησε το 1974 και κέρδισε έξι Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένης της Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Σκηνοθεσίας. Η συνέχεια με ο The Godfather: Part III (1990), έλαβε κάποιες θετικές κριτικές αλλά γενικά θεωρήθηκε ως η ασθενέστερη από τις τρείς ταινίες.
