Το πρώτο εξειδικευμένο ρομποτικό εργαστήριο σεισμολογικών ερευνών, με την ονομασία InSight, στέλνει η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) στον ‘Αρη, με στόχο να μελετήσει το εσωτερικό του πλανήτη σε μεγάλο βάθος με τη βοήθεια των σεισμικών κυμάτων. Είναι η πρώτη φορά, μετά τις αποστολές «Απόλλων» στη Σελήνη, που η NASA θα τοποθετήσει ένα σεισμογράφο σε άλλο πλανήτη.
Η αποστολή InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) προγραμματίζεται να εκτοξευθεί με ένα πύραυλο «’Ατλας 5» ύψους 57 μέτρων της United Launch Alliance (ULA) το Σάββατο 5 Μαΐου, ανάμεσα στις 14:00 και 16:00 ώρα Ελλάδας, από την αεροπορική βάση Βάντενμπεργκ της Καλιφόρνια.
Θα είναι η πρώτη διαπλανητική αποστολή στην αμερικανική ιστορία που θα ξεκινήσει από τη δυτική και όχι από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ, σπάζοντας έτσι το μονοπώλιο της Φλόριντα στις διαστημικές εκτοξεύσεις. Αν, για οποιονδήποτε λόγο, αναβληθεί η εκτόξευση το Σάββατο, το «παράθυρο» για αποστολή στον ‘Αρη θα παραμείνει ανοικτό έως τις 8 Ιουνίου.
Το InSight δεν είναι ένα κινούμενο ρόβερ, αλλά ένα στατικό αυτόματο επιστημονικό εργαστήριο. Μετά από ένα ταξίδι 485 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και την προσεδάφισή του στην περιοχή Elysium Planitiaτου βορείου ημισφαιρίου (η οποία προβλέπεται να συμβεί στις 26 Νοεμβρίου 2018), για πρώτη φορά θα ‘δει’ με τα όργανά του βαθιά κάτω από την αρειανή επιφάνεια, προκειμένου να μελετήσει το υπέδαφος του «κόκκινου» πλανήτη, μεταξύ άλλων ανιχνεύοντας τους σεισμούς του ‘Αρη.
Επειδή στον ‘Αρη δεν υπάρχει τεκτονική δραστηριότητα όπως στη Γη, δηλαδή μετακίνηση και σύγκρουση τεκτονικών πλακών, οι αρειανοί σεισμοί (Marsquakes) εκτιμάται ότι είναι πολύ ασθενέστεροι και προκαλούνται από άλλες αιτίες, όπως η συστολή της επιφάνειας λόγω σταδιακής ψύξης του πλανήτη, η ανοδική πίεση μάγματος από τα έγκατά του ή ακόμη και η πτώση μετεωριτών πάνω του. Οι επιστήμονες προσδοκούν να «πιάσουν» έως 100 αρειανούς σεισμούς ισχύος το πολύ έως έξι βαθμών.
Το InSight θα χρησιμοποιήσει τα ασθενή αρειανά σεισμικά κύματα για να δημιουργήσει ένα τρισδιάστατο γεωλογικό χάρτη του εσωτερικού του πλανήτη. Με ένα άλλο όργανο, που θα εισδύσει σε βάθος πέντε μέτρων κάτω από την επιφάνεια, θα μετρήσει τις μεταβολές της θερμότητας στο υπέδαφος του ‘Αρη. Όλα αυτά θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της γεωλογικής εξέλιξης του γειτονικού πλανήτη.
Η αποστολή InSight, που προγραμματίζεται να διαρκέσει τουλάχιστον 26 γήινους μήνες (ένα αρειανό έτος), διευθύνεται από το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) και της NASA. Η διαστημοσυσκευή κατασκευάσθηκε και δοκιμάσθηκε από τη Lockheed Martin Space στο Ντένβερ. Οι ΗΠΑ δαπάνησαν συνολικά 814 εκατ. δολάρια, για την κατασκευή και εκτόξευση του InSight.
Την αποστολή υποστηρίζουν η γαλλική, η γερμανική και άλλες ευρωπαϊκές διαστημικές υπηρεσίες, οι οποίες έχουν κατασκευάσει τα ευαίσθητα επιστημονικά όργανα του InSight: ο σεισμογράφος (με την ονομασία Seismic Experiment for Interior Structure) δημιουργήθηκε με γαλλική καθοδήγηση και ο θερμικός ανιχνευτής (Heat Flow and Physical Properties Package) με γερμανική. Η ευρωπαϊκή συνεισφορά έφθασε τα 180 εκατ. δολάρια.
«Στην πραγματικότητα το InSight είναι μια διεθνής διαστημική αποστολή. Οι εταίροι μας έχουν αναπτύξει απίστευτα ικανά όργανα, που θα μας επιστρέψουν να συλλέξουμε μοναδικά επιστημονικά δεδομένα μετά την προσεδάφιση», δήλωσε ο επικεφαλής της αποστολής Τομ Χόφμαν του JPL.
Με τον ίδιο πύραυλο, εκτός από το InSight, θα εκτοξευθεί ένα διαφορετικό πείραμα της NASA, το Mars Cube One (MarCO), που αποτελείται από δύο μίνι-διαστημοσυσκευές. Στόχος είναι για πρώτη φορά να δοκιμασθεί η τεχνολογία των μικροδορυφόρων (CubeSat) στο βαθύ διάστημα και όχι, όπως έως τώρα, κοντά στη Γη. Οι MarCO έχουν σχεδιασθεί για να δοκιμασθούν νέες δυνατότητες επικοινωνιών και πλοήγησης, που θα αξιοποιηθούν από τις μελλοντικές αποστολές στον ‘Αρη και οι οποίες επίσης μπορεί να βοηθήσουν την επικοινωνία του InSight με τη Γη.
Η εκτόξευση θα μεταδοθεί ζωντανά στη διεύθυνση:
https://www.nasa.gov/live
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
