Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα σημαντικό παγκόσμιο ζήτημα που επηρεάζει κάθε χώρα. Αλλά και κάθε κοινωνία. Υπονομεύει την υγιεινή διατροφή και έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια, τη διατροφή και το περιβάλλον.
Το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων
Περίπου το 17% όλων των τροφίμων που ήταν διαθέσιμα στους καταναλωτές το 2019 κατέληξαν να πεταχτούν. Στις ΗΠΑ, έως και το 40% όλων των τροφίμων που παράγονται δεν καταναλώνονται Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των τροφίμων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση χάνεται ή σπαταλιέται κάθε χρόνο.
Η σπατάλη τροφίμων μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η αναποτελεσματικότητα των γεωργικών πρακτικών, η υπερπαραγωγή, η ανεπαρκής υποδομή αποθήκευσης και μεταφοράς, τα αισθητικά πρότυπα που οδηγούν στην απόρριψη των “ατελών” προϊόντων, η συμπεριφορά των καταναλωτών και η έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με τα ζητήματα της σπατάλης τροφίμων.
Σπατάλη τροφίμων στο σπίτι μας
- Υπεραγορές: Η αγορά περισσότερων τροφίμων από όσα χρειάζονται, είτε λόγω μαζικών αγορών, είτε λόγω παρορμητικών αγορών, είτε λόγω έλλειψης προγραμματισμού των γευμάτων, μπορεί να οδηγήσει σε σπατάλη τροφίμων, καθώς τα προϊόντα λήγουν πριν καταναλωθούν.
- Ακατάλληλη αποθήκευση: Οι ανεπαρκείς μέθοδοι αποθήκευσης μπορούν να προκαλέσουν ταχύτερη αλλοίωση των τροφίμων, οδηγώντας σε σπατάλη. Αυτό περιλαμβάνει την αποθήκευση ευπαθών ειδών σε λανθασμένες συνθήκες θερμοκρασίας ή υγρασίας ή την αποτυχία χρήσης κατάλληλων δοχείων για την παράταση της διάρκειας ζωής.
- Αχρησιμοποίητα περισσεύματα: Τα τρόφιμα που περισσεύουν από τα γεύματα, τα οποία δεν καταναλώνονται και τελικά χαλάνε, συμβάλλουν στη σπατάλη τροφίμων. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι μερίδες είναι πολύ μεγάλες ή όταν τα περισσεύματα ξεχνιούνται στο ψυγείο.
- Είδη που έχουν λήξει: Τα τρόφιμα που έχουν περάσει την ημερομηνία λήξης τους μπορεί να απορρίπτονται από ανησυχία για την ασφάλεια, ακόμη και αν εξακολουθούν να είναι βρώσιμα.
- Απόβλητα προετοιμασίας: Τα υπολείμματα τροφίμων που παράγονται κατά την προετοιμασία των γευμάτων, όπως οι φλούδες λαχανικών ή τα κοψίματα, συχνά πετιούνται αντί να επαναχρησιμοποιούνται.
Συμβουλές για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στο σπίτι
- Υπεραγορές: Η αγορά περισσότερων τροφίμων από όσα χρειάζονται, είτε λόγω μαζικών αγορών, είτε λόγω παρορμητικών αγορών, είτε λόγω έλλειψης προγραμματισμού των γευμάτων, μπορεί να οδηγήσει σε σπατάλη τροφίμων, καθώς τα προϊόντα λήγουν πριν καταναλωθούν.
- Ακατάλληλη αποθήκευση: Οι ανεπαρκείς μέθοδοι αποθήκευσης μπορούν να προκαλέσουν ταχύτερη αλλοίωση των τροφίμων, οδηγώντας σε σπατάλη. Αυτό περιλαμβάνει την αποθήκευση ευπαθών ειδών σε λανθασμένες συνθήκες θερμοκρασίας ή υγρασίας ή την αποτυχία χρήσης κατάλληλων δοχείων για την παράταση της διάρκειας ζωής.
- Αχρησιμοποίητα περισσεύματα: Τα τρόφιμα που περισσεύουν από τα γεύματα, τα οποία δεν καταναλώνονται και τελικά χαλάνε, συμβάλλουν στη σπατάλη τροφίμων. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι μερίδες είναι πολύ μεγάλες ή όταν τα περισσεύματα ξεχνιούνται στο ψυγείο.
- Είδη που έχουν λήξει: Τα τρόφιμα που έχουν περάσει την ημερομηνία λήξης τους μπορεί να απορρίπτονται από ανησυχία για την ασφάλεια, ακόμη και αν εξακολουθούν να είναι βρώσιμα.
- Απόβλητα προετοιμασίας: Τα υπολείμματα τροφίμων που παράγονται κατά την προετοιμασία των γευμάτων, όπως οι φλούδες λαχανικών ή τα κοψίματα, συχνά πετιούνται αντί να επαναχρησιμοποιούνται.
Συμβουλές για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στο σπίτι
- Προγραμματισμός γευμάτων: Προγραμματίστε τα γεύματα εκ των προτέρων και φτιάξτε μια λίστα αγορών για να αποφύγετε τις υπερβολικές αγορές. Αγοράστε μόνο ό,τι χρειάζεστε για την εβδομάδα και προσπαθήστε να καταναλώνετε τα ευπαθή προϊόντα πριν χαλάσουν.
- Σωστή αποθήκευση: Αποθηκεύστε σωστά τα τρόφιμα για να παρατείνετε τη φρεσκάδα τους. Χρησιμοποιήστε αεροστεγή δοχεία, αποθηκεύστε τα ευπαθή τρόφιμα στο ψυγείο στην κατάλληλη θερμοκρασία και καταψύξτε τα είδη που δεν θα χρησιμοποιηθούν αμέσως.
- Αξιοποιήστε τα περισσεύματα: Να είστε δημιουργικοί με τα περισσεύματα ενσωματώνοντάς τα σε νέα γεύματα ή σνακ. Επαναχρησιμοποιήστε τα μαγειρεμένα λαχανικά σε σούπες ή τηγανητά, ή χρησιμοποιήστε τις πρωτεΐνες που περίσσεψαν σε σαλάτες ή σάντουιτς.
- Πρώτα μέσα, πρώτα έξω (FIFO): Εφαρμόστε την εναλλαγή FIFO στο ντουλάπι και το ψυγείο σας. Χρησιμοποιήστε τα παλαιότερα προϊόντα πριν από τα νεότερα για να αποφύγετε τη λήξη τους.
- Μειώστε τα απορρίμματα τροφίμων: Χρησιμοποιήστε υπολείμματα λαχανικών για να φτιάξετε σπιτικό ζωμό ή κομποστοποιήστε τα για χρήση στην κηπουρική. Εξετάστε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε τις φλούδες εσπεριδοειδών για ξύσμα ή να φτιάξετε από τα απορρίμματα φρούτων smoothies ή μαρμελάδες.
- Κατανοήστε τις ετικέτες ημερομηνίας: Μάθετε τη διαφορά μεταξύ των σημάνσεων “ανάλωση μέχρι”, “πώληση μέχρι” και “ανάλωση μέχρι”. Έτσι θα αποφύγετε την άσκοπη απόρριψη τροφίμων που είναι ακόμα ασφαλή για κατανάλωση.
- Έλεγχος των μερίδων: Σερβίρετε τις κατάλληλες μερίδες για να αποφύγετε τα περισσεύματα. Εξετάστε το ενδεχόμενο να μαγειρεύετε μικρότερες ποσότητες ή να μαγειρεύετε σε παρτίδες και να καταψύχετε μερίδες για μεταγενέστερη χρήση.
