Είχα την τύχη, όπως και η μητέρα μου, όπως και η γιαγιά μου, όπως και η αγαπημένη μου προγιαγιά Χρυσάνθη – την οποία έχασα όταν ήμουν 22 ετών – να μεγαλώσουμε σε μια οικογένεια όπου ο σεβασμός στο πρόσωπο των γυναικών ήταν μεγάλος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν εντάσεις και μικροκαυγαδάκια, όπως σε όλες τις οικογένειες στον κόσμο. Είχα την τύχη να γνωρίσω την προγιαγιά μου, η οποία ήταν ένας super δυναμικός χαρακτήρας – αντίθετα με την ευθραυστη εικόνα που σου έβγαζε, γιατί ήταν μικροκαμωμένη. Και λέω είχα την τύχη, γιατί η προγιαγιά μου κατάφερε μέσα σε συνθήκες φοβερής φτώχειας να παραμείνει ανεξάρτητη και αξιοπρεπής και να μεγαλώσει μόνη της ένα παιδί, χωρίς να υποκύψει στις δυσκολίες της ζωής. Η προγιαγιά αυτή, ο πιο γλυκός και ανοιχτόμυαλος άνθρωπος στον κόσμο, μου έδωσε μια πρώτη εικόνα για το πως μπορεί να είναι μια γυναίκα! Πάλεψε και αυτό την έκανε ηρωίδα στα μάτια μου. Πάλεψε μόνη της, όπως εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο να ανθρέψει ένα παιδί, όταν έχασε τον άντρα της στον πόλεμο. Και μετά πάλεψε έχοντας στο πλευρό της τον παππού Θανάση, ο οποίος αγάπησε το παιδί της και τα εγγόνια της σαν να ήταν δικά του.
Και αυτή ήταν και εξακολουθεί είναι η φύση της γυναίκας. Να παλεύει ακόμα και σήμερα για να σπάσει ταμπού, για να αναρριχηθεί στον επαγγελματικό τομέα, για να τα καταφέρει με τους μικρούς αλλά τόσο χαριτωμένους διαβολάκους στο σπίτι, να παλεύει για να μην πάρει κιλά, να παλεύει με τον χρόνο, λες και οι ρυτίδες θα αφαιρέσουν κάτι από τον χαρακτήρα της, να παλεύει με την κουζίνα, με την ακαταστασία, με τον σεξιστή προϊσταμενό της.
Ναι, να παλεύει με όλα αυτά κάθε μέρα και κάθε λεπτό. Όλες παλεύουμε! Και το γεγονός ότι παλεύουμε για να πάμε ένα βήμα παραπέρα, το οφείλουμε σε μια ομάδα γυναικών που αντιτάχθηκαν πριν από πάρα πολλά χρονιά στο καθεστώς, που ήθελε τις γυναίκες κατώτερες. Εκείνες πάλεψαν, φώναξαν, αντιστάθηκαν, πληγώθηκαν, είδαν αίμα να τρέχει από τις ανοιχτές τους πληγές, όταν τους επιτέθηκαν για να σταματήσουν τις διαμαρτυρίες. Πολλές χάθηκαν και μπορεί να πέρασαν στην ανωνυμία, αλλά όσοι έχουν ψάξει πραγματικά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, ξέρουν ποιες είναι και τι πραγματικά πρόσφεραν στα δικαιώματα των γυναικών.
Εκείνες έδωσαν μάχη για να κάθομαι εγώ σήμερα ελεύθερη στον υπολογιστή μου και να γράφω ό,τι σας γράφω. Εκείνες εναντιώθηκαν στο κατεστημένο για να θεωρώ εγώ δικαιωμά μου να ζητήσω περισσότερα χρήματα στην εργασία μου, επειδή αποδίδω το ίδιο με τον άντρα συνάδελφό μου, να εργάζομαι τις ίδιες ώρες, να έχω τα ίδια περιθώρια εξέλιξης και τα ίδια δικαιώματα!
Εκείνες πάλεψαν για να μας μάθουν την ουσία, η οποία χωρίς κανένα φεμινιστικό μανδύα, είναι η ισότητα και αν όχι σε όλα, τουλάχιστον στα βασικά!
Ίσως όλα αυτά να μας φαίνονται πολύ μακρινά, αλλά αυτή είναι η ουσία της 8ης Μαρτίου. Ότι κάποιες πάλεψαν για να είμαστε οι γυναίκες του σήμερα, όπως είμαστε. Ευχής έργο, θα ήταν να είμαστε όλες οι γυναίκες του κόσμου στην ίδια θέση, αλλά δεν είναι. Δυστυχώς… Όταν υπάρχουν γονείς που δίνουν τα 8χρονα κορίτσια τους σε 55χρονους άντρες με ανταλλαγή μια καμήλα, αντιλαμβάνεστε ότι θα περάσουν εκατοντάδες χρόνια για να αλλάξει αυτό. Υπάρχουν αντιλήψεις τόσο βαθιά ριζωμένες στην κουλτούρα, που είναι δύσκολο να αλλάξει. Τουλάχιστον ας γίνει μια αρχή. Και έχει γίνει από γυναίκες, που με νύχια και με δόντια προσπαθούν να ξεφύγουν. Άλλες τα καταφέρνουν – ελάχιστες βέβαια- και άλλες συναντούν τον θάνατο με την μορφή ακόμα και της ίδιας της οικογένειάς τους.
Ναι, οι γυναίκες είναι δυνατές, αλλά υπάρχουν και οι αδύναμες, εκείνες που λυγίζουν και αφήνουν την τύχη τους στα χέρια άλλων. Δεν φταίει ότι είναι γυναίκες, αλλά ο χαρακτήρας τους. Υπάρχουν γυναίκες πανούργες. Δεν φταίει ότι είναι γυναίκες αλλά ο χαρακτήρας τους. Κι αν ήταν άντρες πάλι το ίδιο θα ήταν. Υπάρχουν γυναίκες δολοφόνοι. Το ίδιο θα έκαναν και αν ήταν άντρες. Υπάρχουν γυναίκες – αράχνες. Και άντρες να ήταν θα είχαν βρει τρόπο να εξαπατήσουν. Υπάρχουν γυναίκες που δέχονται τον εξευτελισμό. Δεν φταίνε εκείνες, αλλά κάποιες άλλες που τις δίδαξαν έτσι, γιατί κι εκείνες διδάχτηκαν από κάποιες άλλες. Υπάρχουν γυναίκες που μοιράζουν απλόχερα αγάπη. Το ίδιο θα έκαναν και αν ήταν άντρες. Υπάρχουν γυναίκες γλυκές σαν μέλι. Το ίδιο και άντρες. Υπάρχουν γυναίκες που έχουν γεννηθεί για να αναθρέψουν σωστά τα παιδιά τους. Το ίδιο και άντρες. Υπάρχουν γυναίκες με κακή ψυχή. Το ίδιο και άντρες.
Όπως βλέπετε, ο διαχωρισμός άντρας – γυναίκα δεν είναι πάντα σωστός. Και όσο υπάρχουν γυναίκες – γιατί εκείνες είναι περισσότερες ώρες με τα παιδιά – που δίνουν σωστές κατευθύνσεις στα παιδιά τους, είτε αγόρια, είτε κορίτσια, εκείνα θα μάθουν να συμπεριφέρονται με σεβασμό σε όποιον και αν έχουν απεναντί τους, είτε γυναίκα, είτε άντρα.
Κι εμείς, όμως, σαν γυναίκες έχουμε κάνει λάθη πολλά. Δεν είναι κακό να λυγίσουμε, να κλάψουμε, να παραδεχθούμε ότι δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα, να πονέσουμε, να πέσουμε στο κρεβάτι γιατί είμαστε άρρωστες. Δεν είναι κακό να πούμε “μέχρι εδώ”, θέλουμε ένα off.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το πιο απλό: ότι είμαστε άνθρωποι και κανένας άνθρωπος από καταβολής κόσμου δεν είναι τέλειος.
Η σχέση μας με τον άντρα δεν πρέπει να είναι τύπου “είμαι καλύτερη από σένα” ή “τα κάνω όλα καλύτερα από σένα” ή βάλτε ό, τι θέλετε. Δεν είναι σχέση ανταγωνισμού. Η βάση σε όλες τις σχέσεις πρέπει να είναι ότι είμαστε άνθρωποι και έχουμε τα ίδια δικαιώματα στην εργασία, στην παιδεία, στην μόρφωση, στην καλλιέργεια, στον έρωτα, στην αγάπη, στην οικογένεια και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Από εκεί αρχιζει ο πολιτισμός!
Αυτή είναι η ουσία… και κάπου την χάσαμε, για να μην πω την εξευτελίσαμε. Το ότι υπάρχουν γυναίκες που γιορτάζουν αυτή την μεγάλη ημέρα μνήμης με εξόδους και σημαιοστολισμούς, με ξεπερνά. Δηλαδή τις υπόλοιπες ημέρες μας έχουν αλυσοδεμένες και δεν το έχω πάρει χαμπάρι; Δεν δουλεύουμε; ( Σε γενικές γραμμές πάντα, γιατί στα χρόνια των μνημονίων πολλά έχουν αλλάξει και για τα δύο φύλα). Δεν βγαίνουμε; Δεν έχουμε φίλες; Δεν έχουμε φίλους; Δεν σπουδάζουμε; Δεν διαβάζουμε; Δεν δημιουργούμε; Δεν ανακαλύπτουμε;
Κορίτσια, ο αγώνας εκείνων των γυναικών, είχε άλλο νόημα! Ήθελαν να σπάσουν τα ταμπού και τις αδικίες. Ας το πάμε κι εμείς ένα βήμα πιο πέρα! Ας σπάσουμε κι εμείς τα καλούπια της δικής μας εποχής, ώστε να δώσουμε το δικαίωμα στις γυναίκες των επόμενων γενεών να σπάσουν τα ταμπού του μέλλοντος: Ας αγαπήσουμε αυτό που είμαστε και όχι αυτό που φαντάζονται ότι μπορεί να είμαστε. Αυτό σημαίνει απελευθέρωση! Και είναι λύτρωση να απελευθερωθείς από την φυλακή της τέλειας εξωτερικής εικόνας. Είναι εξουθενωτικό να παλεύεις με την ρυτίδα σου και στα 55 σου να είσαι σαν μούμια! Ας κάνουμε αυτό που μας αρέσει, αυτό που θέλουμε, αρκεί αυτό να συμπνέει με την ρότα της ζωής μας και ας μην πληγώνει αυτούς που είναι δίπλα μας. Γιατί αυτούς που έχουμε δίπλα μας, εμείς τους έχουμε δώσει χώρο. Εμείς τους επιλέξαμε, όπως κι εκείνοι επέλεξαν εμάς! Όποια νομίζει ότι επιλέγει μόνη της κάνει λάθος!
Όλα ξεκινούν από εμάς τις ίδιες: αν εμείς αγαπήσουμε τον εαυτό μας, όπως είναι, το ίδιο θα μας αγαπήσουν και οι άλλοι! Αν ξέρουμε εμείς για το τι είμαστε ικανές, θα το μάθουν και οι άλλοι. Αν μάθουμε να ζητάμε αυτό που επιθυμούμε, θα μας το δώσουν. Αν διεκδικήσουμε θα μας το δώσουν. Αν εργαστούμε σωστά, κάποια στιγμή θα το αναγνωρίσουν. Αν ζητήσουμε να αγαπηθούμε, θα μας αγαπήσουν! Αν ζητήσουμε μια αγκαλιά, θα μας την δώσουν! Αρκεί να εκφραστούμε! Και για να εκφραστούμε, πρέπει να απαλλαχτούμε από την ηλίθια σκέψη ότι είμαστε ρομπότ και ό,τι μπορούμε να τα κάνουμε όλα τέλεια! Όσο ζητάμε θα μας δίνουν και όσο μας ζητάνε πάλι θα δίνουμε!
Χρόνια πολλά σε όλες μας με την ευχή να καταφέρουμε ακόμα περισσότερα!
