Αναμφισβήτητα το lockdown και ο περιορισμός στο σπίτι φέρνει δραματικές αλλαγές σε όλες της πτυχές της καθημερινότητας μας. Μένουμε σπίτι, εργαζόμαστε μέσω τηλε-εργασίας ή και καθόλου ενώ περιορίζεται κάθε είδους μη αναγκαίας δραστηριότητας. Δύσκολες συνθήκες;
Σαφώς ναι! Θα μπορούσαν άραγε να αποτελέσουν ένα θετικό εφαλτήριο σε κάποιους τομείς; Σίγουρα ναι και πάλι. Και ένας από αυτούς του τομείς που θα μπορούσαμε να εστιάσουμε ανάμεσα σε άλλους είναι η βελτίωση των διατροφικών μας συνηθειών.
Η προηγούμενη εμπειρία
Συχνά όταν τίθεται το ερώτημα σε διαιτώμενους τι τους δυσκολεύει στην εφαρμογή ενός ορθού πλάνου διατροφής, η απάντηση είναι η έλλειψη χρόνου ή η έλλειψη διάθεσης μετά από μια κουραστική μέρα στη δουλειά για την παρασκευή ενός υγιεινού γεύματος. Έτσι έρχεται η λύση του έτοιμου προ μαγειρεμένου φαγητού από το σούπερ μάρκετ (αν και όχι τόσο κοινή πρακτική στην Ελλάδα) ή η επιλογή του delivery. Συχνά τα γεύματα αυτά είναι πλούσια σε λίπος, αλάτι αλλά και συντηρητικά σε σχέση με ένα γεύμα που παρασκευάζεται στο σπίτι.
Μαγείρεμα σπίτι
Η εμπειρία του προηγούμενου lock down έδειξε πως την περίοδο εκείνη σε ένα δείγμα 11.000 καταναλωτών σε 11 χώρες, ανάμεσα τους και η Ελλάδα, οι άνθρωποι έφαγαν πιο υγιεινά, καταναλώνοντας σπιτικό φαγητό και περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι αγορές έτοιμων γευμάτων που απλά ζεσταίνονται σε φούρνο μικροκυμάτων μειώθηκαν σε όλες τι χώρες που πραγματοποιήθηκε η έρευνα (Αυστραλία, Βέλγιο, Χιλή, Ουγκάντα, Ολλανδία, Γαλλία, Αυστρία, Ελλάδα, Καναδάς, Βραζιλία και Ιρλανδία). Σε κάποιες χώρες παρατηρήθηκε μειωμένη αγορά γλυκών και αλμυρών σνακ επίσης.
Θα μπορούσε λοιπόν να πούμε πως αναμένουμε τα ίδια αποτελέσματα ίσως και πιο ισχυρά ακόμα στο νέο lockdown που βιώνουμε. Ειδικά τώρα και μετά από τόσους μήνες καταιγισμού ιατρικών και επιστημονικών πληροφοριών πιθανόν έχουμε αποκτήσει μεγαλύτερη ενσυνείδηση στο φαγητό (mindfull eating) και περισσότερες γνώσεις σε σχέση με τα οφέλη της διατροφής στην προάσπιση της υγείας μας.
Ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί δημιουργικά στην κουζίνα μας. Να θυμηθούμε παλιές γεύσεις που απαιτούσαν περισσότερο χρόνο προετοιμασίας αλλά και να πειραματιστούμε με νεότερες.
Πέραν των ενήλικων στη διαδικασία αυτή μπορούν να συμμετέχουν ενεργά και τα παιδιά δίνοντάς τους ρόλους που αντιστοιχούν στην ηλικία τους. Από το πλύσιμο των λαχανικών σε μικρότερα παιδιά μέχρι και την εκτέλεση απλών συνταγών για τα παιδιά του γυμνασίου. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από υγιεινές και εναλλακτικές συνταγές. Σε αρκετές δε από αυτές αναγράφεται η θρεπτική τους αξία όποτε μπορούμε να έχουμε και μια πληρέστερη εικόνα πριν αποφασίσουμε την εκτέλεση της. Η δικαιολογία «δεν έχω χρόνο να μαγειρέψω ή να φτιάξω σαλάτα με το γεύμα» φαίνεται μάλλον παρωχημένη στη παρούσα κατάσταση!
Η παρουσία όλων των μελών της οικογένειας στο σπίτι την ώρα του γεύματος μπορεί επίσης να επηρεάσει θετικά τη διατροφή μας. Το οικογενειακό τραπέζι μπορεί να στρωθεί ξανά με σπιτικό μαγειρεμένο φαγητό και όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται στην ανάπτυξη ορθής διατροφικής συμπεριφοράς ειδικά από τα νεότερα μέλη της οικογένειας.
Σωματικό βάρος
Μια άλλη εξίσου συχνή αιτία μη συμμόρφωσης σε ένα πρόγραμμα διατροφής είναι τα κοινωνικά γεύματα. Σε ένα μεζεδοπωλείο ή εστιατόριο η κατανάλωση φαγητού είναι και μεγαλύτερη λόγω της ποικίλας των γεύσεων αλλά και συχνά πλουσιότερη σε λίπος και θερμίδες. Ακόμα και μια έξοδος για ποτό μπορεί να είναι η αιτία να αυξήσουμε την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων κατά 1000 Kcal, πίνοντάς απλά 2 κοκτέιλ συνοδευόμενα από πατατάκια ή ξηρούς καρπούς. Μην έχοντας τη δυνατότητα εξόδου θα μπορούσαμε ίσως να μείνουμε πιο πιστοί στο διαιτητικό μας πλάνο και στο στόχο που έχουμε θέσει όσον αφορά τη διαχείριση του βάρους μας.
Μετά το τέλος της πρώτου lockdown παρατηρήθηκε αύξηση του σωματικού βάρους σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Σε Γαλλική έρευνα, βρέθηκε πως το πάνω από το μισό ποσοστό των Γάλλων που έλαβαν μέρος (57%) πήραν κατά μέσο όρο 2,5 κιλά (ινστιτούτο Ifop για τον ιστότοπο Darwin Nutrition). Το γεγονός αυτό πιθανότατα οφείλεται στη μειωμένη σωματική δραστηριότητα αλλά και στην αύξηση της ποσότητας του φαγητού μένοντας σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι συνθήκες στρες άλλωστε ευνοούν την κατανάλωση φαγητού και ιδιαιτέρως λιχουδιών.
Έχοντας λοιπόν πλέον ως δεδομένη κα την αρνητική αυτή παράμετρο και όντας περισσότερο εξοικειωμένοι με τις συνθήκες εγκλεισμού ας προσπαθήσουμε αυτή τη φορά να μη πέσουμε στην ίδια παγίδα. Σπιτικό φαγητό και πειραματισμός με νέες συνταγές αλλά και διαχείριση των ποσοτήτων με σύνεση. Η στροφή στο φαγητό για να καλύψουμε το άγχος που η κατάσταση αυτή έχει αναπόφευκτα επιφέρει ποτέ δεν αποτέλεσε λύση πάρα μόνο τη δημιουργία ενός επιπλέον προβλήματος. Ενώ σίγουρα δεν πρέπει να αμελούμε τον παράγοντα τη συστηματικής φυσικής δραστηριότητας εντάσσοντάς στην καθημερινότητα μας ένα απλό πρόγραμμα άσκησης, μια βόλτα με το ποδήλατο ή εν απλό περπάτημα.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν μέσα στη δυσάρεστη αυτή εμπειρία να βρούμε την ευκαιρία για τη δική αλλαγή διατροφικής συμπεριφοράς!
