Ο μάραθος και οι σπόροι του

Εκτός από τις πολλές μαγειρικές του χρήσεις, ο μάραθος και οι σπόροι του προσφέρουν πολλά οφέλη για την υγεία και μπορεί να προσφέρουν αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακά αποτελέσματα.

Το Foeniculum vulgare, κοινώς γνωστό ως μάραθος, είναι ένα γευστικό μαγειρικό βότανο και φαρμακευτικό φυτό. Το φυτό του μάραθου είναι πράσινο και λευκό, με φτερωτά φύλλα και κίτρινα άνθη.

Τόσο ο τραγανός βολβός όσο και οι σπόροι του φυτού έχουν μια ήπια γεύση σαν γλυκόριζα. Ωστόσο, η γεύση των σπόρων είναι πιο ισχυρή λόγω των ισχυρών αιθέριων ελαίων τους. Κάποια από τα οφέλη του είναι:

Είναι εξαιρετικά θρεπτικός

Τόσο ο μάραθος όσο και οι σπόροι του είναι γεμάτοι με θρεπτικά συστατικά. Αυτή είναι η διατροφική αξία για 1 φλιτζάνι (87 γραμμάρια) ωμό βολβό μάραθου και 1 κουταλιά της σούπας (6 γραμμάρια) αποξηραμένους σπόρους μάραθου:

Όπως μπορείτε να δείτε, τόσο ο βολβός φρέσκου μάραθου όσο και οι σπόροι του είναι χαμηλοί σε θερμίδες, αλλά παρέχουν πολλά σημαντικά θρεπτικά συστατικά. Ο φρέσκος βολβός μάραθου είναι καλή πηγή βιταμίνης C, μιας υδατοδιαλυτής βιταμίνης σημαντική για την υγεία του ανοσοποιητικού, την επισκευή των ιστών και τη σύνθεση κολλαγόνου. Η βιταμίνη C δρα επίσης ως ισχυρό αντιοξειδωτικό στο σώμα, προστατεύοντας από την κυτταρική βλάβη που προκαλείται από ασταθή μόρια που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες.

Τόσο ο βολβός όσο και οι σπόροι περιέχουν μαγγάνιο, το οποίο είναι σημαντικό για την ενεργοποίηση των ενζύμων, τον μεταβολισμό, την κυτταρική προστασία, την ανάπτυξη των οστών, τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και την επούλωση πληγών. Εκτός από το μαγγάνιο, ο μάραθος και οι σπόροι του περιέχουν και άλλα μέταλλα ζωτικής σημασίας για την υγεία των οστών, όπως κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο.

Περιέχει ισχυρές φυτικές ενώσεις

Ίσως τα πιο εντυπωσιακά οφέλη του μάραθου και των μαραθόσπορων προέρχονται από τα αντιοξειδωτικά και τις ισχυρές φυτικές ενώσεις που περιέχουν.

Το αιθέριο έλαιο του φυτού έχει αποδειχθεί ότι περιέχει περισσότερες από 87 πτητικές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών ροσμαρινικό οξύ, χλωρογενικό οξύ, κερσετίνη και απιγενίνη.

Τα αντιοξειδωτικά πολυφαινόλης είναι ισχυροί αντιφλεγμονώδεις παράγοντες που έχουν ισχυρές επιδράσεις στην υγεία.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που ακολουθούν δίαιτες πλούσιες σε αυτά τα αντιοξειδωτικά έχουν χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, καρκίνο, νευρολογικές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2.

Επιπλέον, πάνω από 28 ενώσεις έχουν εντοπιστεί στους σπόρους μάραθου, συμπεριλαμβανομένης της ανηθόλης, της φενχόνης, της μεθυλο-χαβικόλης και του λιμονενίου.

Μελέτες σε ζώα και σε δοκιμαστικούς σωλήνες σημειώνουν ότι η οργανική ένωση ανηθόλη έχει αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές, αντιικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Τέλος, η φυτική ένωση λιμονένιο βοηθά στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών και έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει τα κύτταρα του αρουραίου από βλάβες που προκαλούνται από ορισμένες χρόνιες ασθένειες.

Μπορεί να ωφελήσει την υγεία της καρδιάς

Η κατανάλωση μάραθου και των σπόρων του μπορεί να ωφελήσει την υγεία της καρδιάς με διάφορους τρόπους, καθώς είναι γεμάτα με φυτικές ίνες, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν ορισμένους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, όπως η υψηλή χοληστερόλη.

Μια μερίδα 1 φλιτζάνι (87 γραμμάρια) ωμού βολβού μάραθου περιέχει 3 γραμμάρια φυτικών ινών, 11% της ημερήσιας αξίας αναφοράς (DRV).

Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Μια ανασκόπηση 22 μελετών συσχέτισε τη μεγαλύτερη πρόσληψη διαιτητικών ινών με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Για κάθε επιπλέον 7 γραμμάρια φυτικών ινών που καταναλώνονταν την ημέρα, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου μειώθηκε κατά 9%.

Ο μάραθος και οι σπόροι του περιέχουν επίσης θρεπτικά συστατικά όπως μαγνήσιο, κάλιο και ασβέστιο, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας της καρδιάς. Για παράδειγμα, η συμπερίληψη πλούσιων πηγών καλίου στη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.

Μπορεί να έχει αντικαρκινικές ιδιότητες

Η μεγάλη ποικιλία ισχυρών φυτικών ενώσεων στο μάραθο μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μορφών καρκίνου.

Για παράδειγμα, η ανηθόλη, μια από τις κύριες δραστικές ενώσεις στους σπόρους μάραθου, έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει ιδιότητες καταπολέμησης του καρκίνου.

Μια μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα έδειξε ότι η ανηθόλη κατέστειλε την κυτταρική ανάπτυξη και προκάλεσε απόπτωση ή προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του μαστού.

Μια άλλη μελέτη σε δοκιμαστικό σωλήνα παρατήρησε ότι το εκχύλισμα μάραθου σταμάτησε την εξάπλωση των ανθρώπινων καρκινικών κυττάρων του μαστού και προκάλεσε τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων.

Μελέτες σε ζώα υποδηλώνουν επίσης ότι το εκχύλισμα από τους σπόρους μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού και του ήπατος.

Αν και αυτά τα αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα, απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους προτού ο μάραθος ή το εκχύλισμα του μπορεί να προταθεί ως εναλλακτική θεραπεία για τον καρκίνο.

Επίσης

• Έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες
• Μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή
• Μπορεί να ωφελήσει στη ψυχική υγεία
• Μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

Τι να προσέχουμε

Ο μάραθος έχει ισχυρές οιστρογονικές ιδιότητες, που σημαίνει ότι δρα παρόμοια με την ορμόνη οιστρογόνο. Αν και αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, μπορεί να μην είναι ασφαλές για τις έγκυες γυναίκες.

Ο μάραθος μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των χαπιών οιστρογόνων και ορισμένων αντικαρκινικών φαρμάκων, γι’ αυτό πάντα συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε υψηλές δόσεις σε μορφή συμπληρώματος, αιθέριου ελαίου ή εκχυλίσματος.

ΠΗΓΕΣ

• Adar S.E., et al. (2013) Nutritional Recommendations for Cardiovascular Disease Prevention. 5(9): 3646–3683.
• Aprotosoaie A.C., et al.  Anethole and Its Role in Chronic Diseases. (2016) 929:247-267.
• Badgujar S.B., et al. (2014) Foeniculum vulgare Mill: A Review of Its Botany, Phytochemistry, Pharmacology, Contemporary Application, and Toxicology. 2014: 842674.
• Chen C.H., deGraffenried L.A. (2012)  Anethole suppressed cell survival and induced apoptosis in human breast cancer cells independent of estrogen receptor status. 19(8-9):763-7.
• Cory H.,et al.  The Role of Polyphenols in Human Health and Food Systems: A Mini-Review. 5: 87.
• Figueroa Μ.R and Rivas A. S. (2015)  Vitamin C in Health and Disease: Its Role in the Metabolism of Cells and Redox State in the Brain. 6: 397.
• Houston M.C. (2011)  The importance of potassium in managing hypertension. 13(4):309-17.
• Joshi H., Parle M. (2006)  Cholinergic basis of memory-strengthening effect of Foeniculum vulgare Linn. 9(3):413-7.
• Khadivzadeh T., et al. (2018) Effect of Fennel on the Health Status of Menopausal Women: A Systematic and Meta-analysis. 24(1): 67–74.
• Price C.T. (2012) Essential Nutrients for Bone Health and a Review of their Availability in the Average North American Diet. 6: 143–149.
• Salami M., et al. (2016) Inhibitory effect of different fennel (Foeniculum vulgare) samples and their phenolic compounds on formation of advanced glycation products and comparison of antimicrobial and antioxidant activities. 213:196-205.
• Shalby A. B.,et al (2018) New insights on the anti-inflammatory effect of some Egyptian plants against renal dysfunction induced by cyclosporine. 16(4):455-61.
• Syed F. Q., et al. (2018)  Chloroform fraction of Foeniculum vulgare induced ROS mediated, mitochondria-caspase-dependent apoptotic pathway in MCF-7, human breast cancer cell line. 218:16-26.
• Threapleton D.E., et al. (2013)  Dietary fibre intake and risk of cardiovascular disease: systematic review and meta-analysis. 347: f6879.
• Trabera M. G. and Stevens J. F. (2011) Vitamins C and E: Beneficial effects from a mechanistic perspective. 51(5): 1000–1013.