Οι αυτοκρατορίες πέφτουν, η αγάπη επιβιώνει, στην πρώτη μεγάλη χολιγουντιανή παραγωγή που αναφέρει τη γενοκτονία των Αρμενίων. Μια ταινία εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, από τον βραβευμένο με Oscar σκηνοθέτη του Hotel Rwanda.
Ο Mάικλ, ένας εξαίρετος σπουδαστής ιατρικής (Oscar Isaac) συναντά την πανέμορφη δασκάλα χορού Άνα (Charlotte Le Bon) στα τέλη του 1914. Η αρμένικη κληρονομιά τους θα τους φέρει κοντά, αλλά σύντομα εκείνος θα συγκρουστεί με την τωρινή αγάπη της Άνας, έναν Αμερικανό φωτοδημοσιογράφο (Christina Bale), που είναι αποφασισμένος να εκθέσει όλη την αλήθεια για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Όσο η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει, τόσο πιο έντονα οι τρεις τους θα χρειαστεί να τιθασεύσουν τα πάθη τους, προκειμένου να σωθούν.
Μαζικοί τάφοι, μαζικές συλλήψεις και απελάσεις, αμέτρητες ανθρώπινες τραγωδίες. Μνήμες και αφηγήσεις που το μυαλό δεν αντέχει να μετατρέψει σε εικόνες. Παρ’ όλα αυτά, οι Αρμένιοι, έναν και πλέον αιώνα μετά, αν και βρήκαν πατρίδα, δεν έχουν βρει και δικαίωση.
Τα τελευταία χρόνια, Αρμένιοι από όλους τους χώρους συστρατεύονται σε μια κοινή προσπάθεια να ασκήσουν πιέσεις για την αναγνώριση της Γενοκτονίας και σίγουρα ένα αποφασιστικό βήμα σε αυτή την εκστρατεία είναι η νέα ταινία του σκηνοθέτη (Hotel Rwanda) και σεναριογράφου (In the Name of the Father, The Boxer) Terry George.
Το The Promise αποτελούσε, επίσης, έργο πάθους για τον Αρμένιο μεγιστάνα και πρώην ιδιοκτήτη της MGM, Kirk Kerkorian, ο οποίος και τη χρηματοδότησε ώστε να εκπληρώσει το όνειρό του. Να μνημονεύσει δηλαδή τη Γενοκτονία των Αρμενίων, από την οποία οι ίδιοι του οι γονείς ήταν επιζώντες, με ένα κινηματογραφικό έργο, μια επιστροφή στις ταινίες, όπως το “Doctor Zhivago” του David Lean, η το “The Reds” του Warren Beatty, που μετέφεραν μεγάλες, συναισθηματικές ιστορίες, που χτυπούσαν στήν καρδιά του θεατή και όσον ασχολούνταν με τις τότε ακανθώδεις πολιτικές περιόδους.
Αυτή φυσικά δεν είναι η πρώτη προσπάθεια για μια ταινία με θέμα τη γενοκτονία των Αρμενίων. Στη δεκαετία του 1930, η MGM σχεδίαζε να γυρίσει την ταινία “The Forty Days of Musa Dagh“, απο το μυθιστόρημα του Φράντς Βέρφελ σχετικά με τις σφαγές και τις απελάσεις των Αρμενίων, με πρωταγωνιστή μάλιστα τον Clark Gable (!). Η παραγωγή αυτή εγκαταλείφθηκε αφού η τουρκική κυβέρνηση απείλησε να ξεκινήσει μια παγκόσμια εκστρατεία εναντίον της.
Γιατί το χρήμα είναι κάτι που υπολογίζεται πάντα στην Tinseltown. Η κινηματογραφική επιχείρηση είναι όλο και πιο παγκοσμιοποιημένη, με τα μεγάλα κινηματογραφικά δρώμενα να εξαρτώνται από το “χρήμα” που έρχεται από το εξωτερικό. Κάτι που το κατάλαβε πολύ καλά και ο Atom Egoyan το 2002, με την ταινία του Ararat, που ναι μεν, ήταν η πρώτη official (ευρωπαική όμως) παραγωγή, που πήρε παγκόσμια διανομή, για το θέμα τις γενοκτονίας και που απεικονεί έναν σκηνοθέτη του Χόλιγουντ ο οποίος προσπαθεί να κάνει μια ταινία για τη γενοκτονία, ήταν όμως και το επίκεντρο μιας τεράστιας εκστρατείας με στόχο τούς διανομείς της ταινίας Miramax και Disney.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε περιοχές της Τουρκίας- από την Κωνσταντινούπολη έως τα βάθη της ανατολής- στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την κρίσιμη περίοδο από το 1914 και μετά και ενώ η χώρα ολισθαίνει στο χάος. Ο θεατής παρακολουθεί την εξέλιξη μιας ιδιαίτερης ιστορίας αγάπης μεταξύ του Μάικλ, ενός ευφυούς φοιτητή της ιατρικής με ρίζες στην Ανατολική Τουρκία όπου ζουν Μουσουλμάνοι και Αρμένιοι χριστιανοί, της όμορφης και καλλιεργημένης Αρμένισας, Άννα αλλά και του Κρις, ενός γνωστού αμερικανού δημοσιογράφου με έδρα το Παρίσι που μαζί με τη νεαρή γυναίκα θα βρεθούν επίσης στην Τουρκία. Η ιστορία των τριών ηρώων ξεδιπλώνεται μέσα στο κλίμα ακραίου εθνικισμού και μισαλλοδοξίας που θα οδηγήσει στην οργάνωση και εκτέλεση της πρώτης γενοκτονίας του 20ου αιώνα.
Ο Terry George, διαλέγει μια διαφορετική προσέγγιση στο θέμα από αυτή που θα ακολουθούσε κάποιος άλλος σκηνοθέτης: Αρνείται να δημιουργήσει ένταση μέσω της βίας, περιορίζοντας σημαντικά – με εξαίρεση 2-3 πλάνα πραγματικά γροθιά στο στομάχι – τις σκηνές που μαρτυρούν τις αγριότητες των Τούρκων. Είναι μια γενναία όσο και ριψοκίνδυνη επιλογή, μιας και ένα μεγάλο μέρος του κοινού χωρίς συνεχή υπενθύμιση ίσως σύντομα ξεχάσει το φόντο των γεγονότων, όταν μάλιστα και οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές ομολογούν πως δεν είχαν ιδέα για την γενοκτονία των Αρμενίων, με τον Bale να επισημαίνει πως το φιλμ τον έκανε να συνειδητοποιήσει πόσο εύκολο είναι να θαφτούν συγκλονιστικές στιγμές της ιστορίας.
Ο George απ’ την άλλη αρνείται να μας εκβιάσει συναισθήματα με σωρούς πτωμάτων και προτιμά να επικεντρωθεί στον ήρωά του, έναν συνηθισμένο άνθρωπο που αποφασίζει να πράξει ασυνήθιστα (ένας από τους πολλούς ορισμούς του ήρωα) κάτω από τις συνθήκες όπου βρίσκεται, κινούμενος από ανθρωπισμό, τον “απαγορευμένο” και μαζί τραγικό έρωτα, αλλά και πολλές φορές από την αίσθηση της επιβίωσης.
Ο Christian Bale και ο ταχύτατα ανερχόμενος Oscar Isaac δίνουν απο καλές ως εξαιρετικές ερμηνείες, ενω η Charlotte Le Bon (Anthropoid, Yves Saint Laurent), παίζει με φυσικότητα το “μήλο της έριδος”, ανάμεσα στούς δυο άντρες. Το όμορφο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα συμπληρώνεται, απο την φωτογραφία του Javier Aguirresarobe (The Road), το υπέροχο μοντάζ του Steven Roselblum (Blood Diamond, Braveheart, Glory) και κλείνει με την επική μουσική του Gabriel Yared (The English Patient, Cold Mountain, The Talented Mr. Ripley).
Συνοψίζοντας, το βασισμένο σε αληθινά γεγονότα The Promise, είναι (και χωρίς να είναι απαραίτητα κακό) η τυπική περίπτωση ταινίας που στοχεύει τα Όσκαρ και η ταινία που αν είχε βγεί σε μια άλλη εποχή και οχι σαν άλλη μια κυκλοφορία μέσα σε τόσες άλλες, θα έκανε ουρές στα ταμεία. Το φιλμ κατορθώνει να μας συναρπάσει παρ’ολη την απλοϊκή του προσέγγιση σε ολη του την διάρκεια, ενω η χωρίς τάσεις εντυπωσιασμού σκηνοθεσία του Terry George είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται, για την ιστορία που θέλει να διηγηθεί, ενω παράλληλα μας δίνει την ευκαιρία να γίνουμε μάρτυρες πραγματικών ιστορικών γεγονότων.
3/5
