Ο κινηματογράφος, και κυρίως ο χολιγουντιανός με την μεγάλη δυναμική που διαθέτει, αποτελεί πάντα ένα τέλειο «εργαλείο» προπαγάνδας και η Τουρκία φαίνεται πως μαθαίνει να το αξιοποιεί όλο και περισσότερο προς όφελός της. Και το κάνει με…χολιγουντιανή λάμψη.
Αυτό εκτιμάται πως γίνεται και με την ταινία Ο Οθωμανός Υπολοχαγός (The Ottoman Lieutenant), που έκανε πριν λίγες μέρες πρεμιέρα στις ΗΠΑ προκαλώντας την ελληνική και αρμένικη κοινότητα οι οποίες καλούν σε μποϊκοτάζ.
Το story φαίνεται αθώο. Αφηγείται τον έρωτα την περίοδο 1914-1915 οπότε και βρίσκεται σε εξέλιξη η Γενοκτονία των Αρμενίων που όμως στην ταινία παρουσιάζεται ως ένα ατυχές συμβάν και εν πολλοίς αναπόφευκτο, βλαπτικό τόσο για τους Τούρκους όσο και για τους Αρμένιους (;). Κριτικοί κινηματογράφου επεσήμαναν μάλιστα πως παρατηρείται μια συγκαλυμμένη προσπάθεια αλλοίωση της ιστορικής πραγματικότητας.
Φυσικά δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός πως η ταινία αποτελεί τουρκική συμπαραγωγή.
Η Τουρκία φαίνεται να αναγνωρίζει ότι σημειώθηκαν αγριότητες σε βάρος των Αρμενίων αλλά αυτές ήταν…μεμονωμένες και όχι μια συστηματική επιχείρηση εξόντωσης της μειονότητας ενώ οι Αρμένιοι κατηγορούνται πως διέπραξαν βιαιότητες σε βάρος των Τούρκων πολεμώντας στο πλευρό των Σοβιετικών, κάτι με το οποίο μπορεί εύκολα να «επικοινωνήσει» το αμερικανικό κοινό που γαλουχήθηκε με αμερικανικές ταινίες για τον «κακό» σοβιετικό.
Ο σκηνοθέτης Τζόζεφ Ρούμπεν και ο σεναριογράφος Τζεφ Στόκγουελ φαίνεται να υιοθετούν αυτή την «εκδοχή» την οποία υπηρετούν με τις ερμηνείες τους, μεταξύ άλλων, ηθοποιοί όπως Μίσιελ Χούισμαν (ο «Ντάριο Ναχάρις» του «Game of Thrones»), ο Τζος Χάρτνετ και ο Μπεν Κίνγκσλεϊ.
Μέχρι στιγμής οι κριτικές είναι αρνητικές αλλά αυτό δεν διαγράφει τη «ζημιά» που κάνει η ταινία.
Όπως σχολιάζει στο Έθνος της Κυριακής ο Ράφι Ορφάλι, πρόεδρος της Αρμενικής Νεολαίας Δυτικών ΗΠΑ (Armenian Youth Federation-Western United States), μιας εκ των παλαιότερων και μεγαλύτερων στον κόσμο οργανώσεων της αρμενικής διασποράς: «Το μήνυμα μπορεί να προβάλλεται με τρόπο ήπιο και διακριτικό. Ο στόχος είναι, ωστόσο, σαφής. Πρόκειται για κατάφωρη άρνηση της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Είναι μια προσπάθεια να κουκουλωθεί και να ξαναγραφτεί η Ιστορία».
Και συνεχίζει: «Υπό το πρόσχημα της ουδετερότητα και της ψυχαγωγίας, η τουρκική προπαγάνδα περνά στα μίντια και στην ποπ κουλτούρα. Τροφοδοτεί αυτό το νέο αφήγημα περί αμοιβαιότητας και κοινών βασάνων μεταξύ Αρμενίων και Τούρκων…Υπό το πρόσχημα της ουδετερότητα και της ψυχαγωγίας, η τουρκική προπαγάνδα περνά στα μίντια και στην ποπ κουλτούρα. Τροφοδοτεί αυτό το νέο αφήγημα περί αμοιβαιότητας και κοινών βασάνων μεταξύ Αρμενίων και Τούρκων». Και θέτει το ερώτημα: «Μπορείτε να φανταστείτε μια ταινία να παρουσιάζει θετικά τη ναζιστική Γερμανία, χωρίς να υπογραμμίζει το γεγονός ότι επρόκειτο για εγκληματικό καθεστώς;».
Ο δε γεννημένος στην Κρήτη, διεθνούς φήμης ελληνοαμερικανός φυσικός, πρόεδρος του American Hellenic Council, κ. Μηνάς Καφάτος, ανατρέχει στην ιστορία του τουρκικού αναθεωρητισμού: «Από την παραμέληση των αρχαιοελληνικών και βυζαντινών μνημείων στη Μικρά Ασία μέχρι την άρνηση των γενοκτονιών που διέπραξαν οι Οθωμανοί, και από την παρουσίαση της εισβολής στην Κύπρο ως αμυντικής κίνησης μέχρι τις πιο πρόσφατες τουρκικές προσπάθειες που παρουσιάζουν την Ευρώπη να στηρίζει τρομοκράτες και να εφαρμόζει ναζιστικές πρακτικές».
Ο δε κ. Ιωάννης Φιντανάκης, εκ των διοικητικών στελεχών του American Hellenic Council, μιλώντας επίσης στην εφημερίδα, επισημαίνει πως «Ταινίες όπως -Ο Οθωμανός Υπολοχαγός- στοχεύουν στη χειραγώγηση και στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης. Συγκαλύπτουν τον ειδεχθή στόχο του ιστορικού αναθεωρητισμού κάτω από τη μάσκα μιας χαρούμενης ιστορίας αγάπης που επιχειρεί να καταστήσει συμπαθείς τις απάνθρωπες ενέργειες του οθωμανικού κράτους».
Πάντως η τουρκική προπαγάνδα, δεν περιορίζεται μόνο σε ταινίες αλλά και σε spots τα οποία πληρώνει αδρά για να εξασφαλίσει τη συμμετοχή αστέρων πρώτης γραμμής του Χόλιγουντ με ευρεία αποδοχή από το κοινό.
Για παράδειγμα η υποψήφια για Όσκαρ Νικόλ Κίντμαν είναι πλέον «το νέο πρόσωπο του τουρκικού τουρισμού» και πρωταγωνιστεί σε διαφημίσεις για την προώθηση της Τουρκίας ως τουριστικού προορισμού στον ξένο Τύπο και κυρίως σε γερμανικές και ρωσικές εφημερίδες).
Ο δε οσκαρικός Μόργκαν Φρίμαν είναι, επίσης, το νέο πρόσωπο στη διαφημιστική καμπάνια των κρατικών τουρκικών αερογραμμών Turkish Airlines.
Στο μεταξύ προσπαθεί από το 2014 να φέρει το Χόλιγουντ στην Άγκυρα πληρώνοντας το 25% του κόστους κάθε κινηματογραφικής παραγωγής που γυρίζεται στην Τουρκία. Το φιλμ Ο Οθωμανός Υπολοχαγός για παράδειγμα, που έκανε πρεμιέρα προ ημερών στις ΗΠΑ, γυρίστηκε στην Κωνσταντινούπολη και την Καππαδοκία.
«Η τουρκική προπαγάνδα επιχειρεί να ξαναγράψει την Ιστορία. Το ίδιο πράγμα κάνει εδώ και δεκαετίες» δηλώνει στο «Εθνος», ο διεθνώς καταξιωμένος φυσικός Μηνάς Καφάτος, πρόεδρος του «American Hellenic Council».
