Το τεκμήριο αθωότητας πρέπει να γίνεται σεβαστό αφενός στον δημόσιο και αφετέρου στον ιδιωτικό τομέα
Η κατοχύρωση του τεκμηρίου αθωότητας αποτελεί , όπως είδαμε σε προηγούμενο άρθρο, κατάκτηση του κοινωνικού κράτους και του νομικού μας πολιτισμού, όπως γίνεται σαφές και από την ένταξη του σε κείμενα υπερνομοθετικής ισχύος (όπως στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλιώς ΕΣΔΑ) πέραν του Συντάγματος. Τόσο ο ύποπτος όσο και ο κατηγορούμενος θεωρούνται αθώοι μέχρι την νόμιμη απόδειξη της ενοχής τους, συνεπώς, το τεκμήριο αθωότητας πρέπει να γίνεται σεβαστό αφενός στον δημόσιο και αφετέρου στον ιδιωτικό τομέα.
Η ΕΣΔΑ προβλέπει στα άρθρα 5 και 6 ότι το τεκμήριο αθωότητας μπορεί να υποστεί περιορισμούς σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες το άτομο συλλαμβάνεται για την διάπραξη αυτοφώρου εγκλήματος ή διατάσσονται για τον κατηγορούμενο περιοριστικά μέτρα κατά την προδικασία. Η νομολογία δέχεται ακόμα ότι η υποβολή του σε ιατρικές εξετάσεις για την διάγνωση της ικανότητας του προς καταλογισμό ή κατάχρησης ουσιών κατά την διάπραξη της αξιόποινης πράξης δεν καταστρατηγούν το τεκμήριο αθωότητας. Ορθή είναι και η κρίση για την τοποθέτηση στον κατηγορούμενο χειροπέδων, για λόγους ασφαλείας, καθώς και για την κατάσχεση χρηματικού ποσού κατά την σύλληψη του. Γενικά, οι περιορισμοί που υφίσταται το τεκμήριο, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη της αρχή της αναλογικότητας, να στοχεύουν στη διαφύλαξη ενός εξίσου σημαντικού έννομου αγαθού, όπως για παράδειγμα η δημόσια ασφάλεια και να δικαιολογούνται από τις περιστάσεις και φυσικά σε κάθε περίπτωση να σέβονται τον πυρήνα του.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να επισημάνουμε τις συνέπειες της προσβολής του τεκμηρίου αθωότητας και τι μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να θεραπεύσουμε την προσβολή του τεκμηρίου αυτού.
Κατά το άρθρο 171 παρ. 1 ΚΠΔ: « Ακυρότητα που λαμβάνεται και αυτεπαγγέλτως υπόψη από το δικαστήριο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και στον Άρειο Πάγο, ακόμη, προκαλείται : 1) Αν δεν τηρηθούν οι διατάξεις που καθορίζουν … δ) την εμφάνιση και την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και την άσκηση των δικαιωμάτων που του παρέχονται από το νόμο , την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου …
Διαβάστε όλο το άρθρο από την πηγή
