Τα GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) είναι πεπτίδια που παράγονται στο έντερο και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης. Είναι ενδογενείς ορμόνες που ανήκουν στις ινκρετίνες, οι οποίες απελευθερώνονται από τα κύτταρα του εντέρου μετά την πρόσληψη τροφής και συμβάλλουν στη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης, της γαστρικής κένωσης και της όρεξης.
Μηχανισμός δράσης
Μετά από κάθε γεύμα τα GLP-1 ενεργοποιούν το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη ώστε να μειωθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Παράλληλα αναστέλλουν την έκκριση γλυκαγόνης που αυξάνει το σάκχαρο. Επιπλέον, επιβραδύνουν τη γαστρική κένωση του στομάχου παρατείνοντας την αίσθηση του κορεσμού ενώ ταυτόχρονα επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα καταστέλλοντας την όρεξη.
Θεραπευτική χρήση στην απώλεια βάρους
Τα τελευταία χρόνια φάρμακα που μιμούνται τη δράση των φυσικών GLP-1 όπως η λιραγλουτίδη, η σεμαγλουτίδη και η ντουλαγλουτίδη, χρησιμοποιούνται ευρέως στη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και, πιο πρόσφατα, για τη διαχείριση της παχυσαρκίας. Οι μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά πέρα από τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και στην απώλεια σωματικού βάρους. Στους περισσότερους ασθενείς η θεραπεία είναι καλά ανεκτή αν και συχνά αναφέρονται γαστρεντερικές διαταραχές όπως ναυτία, εμετός και διάρροια.
Το ποσοστό απώλειας σωματικού βάρους με τη χρήση GLP1 ανάλογων μπορεί να φτάσει μέχρι και το 20%. Θα πρέπει όμως να τονιστεί πως η χρήση τους είναι αποτελεσματική μόνο αν συνοδεύεται από αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Η διατροφική εκπαίδευση και συμβουλευτική κρίνονται απαραίτητες για την επιτυχημένη χρήση αυτών των φαρμάκων, ενώ η τακτική παρακολούθηση των επιπέδων θρεπτικών συστατικών και της σύστασης του σώματος είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Ο ασθενής θα πρέπει να εξασφαλίσει επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης ώστε η απώλεια βάρους να μη συνοδεύεται από απώλεια μυϊκής μάζας, επαρκείς φυτικές ίνες προς αποφυγή δυσκοιλιότητας ενώ έμφαση πρέπει να δοθεί στην βιταμίνη Β12 η οποία φαίνεται να μειώνεται με τη χρήση GLP1 ανάλογων. Η πρόσληψη σιδήρου, ασβεστίου και άλλων βασικών θρεπτικών συστατικών πρέπει επίσης να είναι στις συνιστώμενες ημερήσιες ποσότητες ώστε να μην παρουσιαστούν συμπτώματα ανεπάρκειας μακροπρόθεσμα.
Βιβλιογραφία
American Diabetes Association. (2020). Pharmacologic approaches to glycemic treatment: Standards of medical care in diabetes—2020. Diabetes Care, 43(Suppl 1), S98–S110.
Nauck, M. A., & Meier, J. J. (2019). Incretin hormones: Their role in health and disease. Diabetes, Obesity and Metabolism, 21(Suppl 1), 5–21.
Wang et al (2023) GLP−1 receptor agonists for the treatment of obesity: Role as a promising approach Front. Endocrinol., Volume 14 – 2023 | https://doi.org/10.3389/fendo.2023.1085799
