Aπό την NutriPsychology team ( Μαρία Γιαννοπούλου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt, B.Sc., M.Sc Μαρία Μεντζέλου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, B.Sc., M.Sc Μαρία Αποστολοπούλου, Ψυχολόγος – Σχεσιακή Ψυχοθεραπεύτρια, B.Sc., P.g.D).
Η πείνα μας και η διατροφική μας συμπεριφορά καθορίζονται ουσιαστικά από την ίδια μας τη φύση. Αισθανόμαστε την ανάγκη να τραφούμε, αναζητούμε τροφή και σταματούμε την κατανάλωσή της όταν χορταίνουμε. Ωστόσο, σκέψεις και συναισθήματα έρχονται κι αυτά να παίξουν έναν ιδιαίτερο ρόλο στη διατροφική μας συμπεριφορά, επηρεάζοντας τον τρόπο, τις ποσότητες, αλλά και το είδος της διατροφής μας.
Έντονα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να μας βγάλουν από την ισορροπημένη διατροφή με τα ανάλογα αποτελέσματα. Έρευνες δείχνουν ότι το στρες και η ανησυχία μπορούν να μας οδηγήσουν σε ένα ανεξέλεγκτο τσιμπολόγημα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το τσιμπολόγημα γίνεται σε μία προσπάθειά μας να κατευνάσουμε το άγχος που νιώθουμε, αλλά στην πραγματικότητα μας ωθεί σε ένα φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων
· Το άγχος και ο θυμός αυξάνουν τις πιθανότητες μιας από τις συχνότερες διατροφικές διαταραχές, της συναισθηματικής υπερφαγίας -που δεν έχει καμία σχέση με τη βιολογική πείνα, που βιώνει ο οργανισμός μας. Έτσι, πολλές φορές, αντί να επιλύσουμε το πρόβλημα που μας έχει προκαλέσει την αγχώδη κατάσταση ή να εκτονώσουμε το άγχος μας με δημιουργικό τρόπο, στρεφόμαστε στο φαγητό ως ανακουφιστικό μέσο, εμπλέκοντας τον εαυτό μας σε έναν φαύλο κύκλο.
· Η υπερβολική απογοήτευση επίσης και δυσαρέσκεια με την εικόνα του σώματος μας ωθεί συχνά σε εξαντλητικές και στερητικές δίαιτες, που με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στη διατροφική διαταραχή της ανορεξίας.
· Η ενοχή και η ντροπή είναι επίσης από τα αρνητικά συναισθήματα που σε έντονο βαθμό μπορούν να διαταράσσουν τη διατροφή μας. Όταν τα βιώνουμε σε μικρότερο βαθμό μπορούν να μας βοηθήσουν στο να εκτιμούμε πότε γίνεται μία αδικία και να προσπαθούμε να επανορθώσουμε. Σε ακραία μορφή, όμως, μπορεί να μας οδηγήσει σε ακινητοποίηση ή σε παρορμητική συμπεριφορά. Η εκτεταμένη εμμονική σκέψη για τις αποτυχίες ή τις ατυχίες στη ζωή δε μπορεί παρά να καταλήγει στην αίσθηση πικρίας και στην κατάθλιψη.
· Σε αντίθεση με όλα τα παραπάνω, η χαρά, η ικανοποίηση, η ευχαρίστηση και η αυτοπεποίθηση δεν μας «δείχνουν το δρόμο» για το ψυγείο, αλλά για εξωστρέφεια, κοινωνικότητα, σχέσεις, δημιουργικότητα, σωματική άσκηση και ισορροπημένες διατροφικές συμπεριφορές.
Για να αποφύγουμε τη διατάραξη της διατροφής μας από έντονα συναισθήματα που ίσως νιώθουμε, είναι σημαντικό να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και έτσι να:
- Να κατανοήσουμε πως το φαγητό δεν είναι εχθρός μας. Είναι απαραίτητο για την υγεία μας και την επιβίωσή μας
- Να φροντίζουμε για την απόλαυση του φαγητού σε κάθε γεύμα μας: να έχουμε ποικιλία στις τροφές μας και να μη φτιάχνουμε λίστες με απαγορευμένα φαγητά.
- Να φροντίζουμε να τρεφόμαστε με ικανοποιητικές ποσότητες τροφής, γιατί οι δίαιτες που μας αφήνουν να νιώθουμε στερημένοι και πεινασμένοι, είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Είναι απολύτως σημαντικό να νιώθουμε χορτάτοι στο τέλος ενός γεύματος και να έχουμε προσφέρει στο σώμα μας τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για τη λειτουργία του.
- Επίσης, σημαντικό είναι να φροντίζουμε να κρατάμε θετική στάση απέναντι στο εαυτό μας και τη διατροφή μας. Σταματάμε τις αρνητικές σκέψεις και μιλάμε θετικά για τη συμπεριφορά μας και το σώμα μας.
- Να τρώμε συνειδητά και να ελέγχουμε αν πραγματικά πεινάμε ή αν βιώνουμε κάποιο έντονο συναίσθημα που χρειάζεται εκτόνωση.
- Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να φροντίσουμε να μειώσουμε το στρες στη ζωή μας και να εκτονώνουμε τις αρνητικές του συνέπειες με υγιείς και δημιουργικούς τρόπους.
Η αυτογνωσία λοιπόν αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εκπαίδευση του εαυτού μας. Αυτό μπορεί να γίνει, μέσω της ενημέρωσης σχετικά με θέματα διατροφής και ψυχολογίας από αξιόπιστες και επιστημονικές πηγές, μέσω του βιώματος μέσα από την διαδικασία της ψυχοθεραπείας και μέσω βιωματικών ομάδων αποτελούμενες από ανθρώπους που έχουν τους ίδιους προβληματισμούς και τις ίδιες ανησυχίες.
Πώς να καταπολεμήσεις το συναισθηματικό φαγητό πριν ακόμα κάνει την εμφάνισή του;
